Het jaarverslag van AdZG is beschikbaar

Posted on juli 13, 2023juli 13, 2023 by simonm

Het team van Advocaten Zonder Grenzen is verheugd u haar laatste jaarverslag voor te stellen.

We hebben een lange weg afgelegd sinds AdZG in 1992 werd opgericht door een groep Belgische advocaten. In die 30 jaar tijd hebben honderden mensen bijgedragen om de vereniging te maken tot wat ze vandaag is: een militante organisatie, actief in een tiental landen, die stijdt tegen onrecht, ijvert voor een rechtsstaat gebaseerd op mensenrechten en voor een betere toegang tot het gerecht, dit alles in nauwe samenwerking met talrijke nationale en internationale actoren.

Deze ervaring, de lokale verankering van onze acties en de sterke banden die we hebben gesmeed met mensenrechtenverdedigers uit alle hoeken van de wereld, geven ons de kracht om impactvolle acties te blijven opzetten ten dienste van bevolkingsgroepen in kwetsbare situaties (vrouwen, kinderen, de LGBTQI+-gemeenschap, etnische minderheden, mensen in detentie, mensen in migratiesituaties, enz.)

Maar de uitdagingen zijn talrijk. Overal ter wereld worden middenveldorganisaties en mensenrechtenverdedigers geconfronteerd met zorgwekkende ontwikkelingen en trends: de opkomst van autoritaire regimes, de inkrimping van de burgerlijke ruimte, het groeiende wantrouwen van het publiek in instellingen, toegenomen sociale spanningen, enzovoort.

Mensenrechtenverdedigers werken in een context die hen steeds vijandiger gezind is. De begrippen mensenrechten en rechtsstaat zelf worden in twijfel getrokken. Activisten, advocaten en journalisten die opkomen voor de fundamentele rechten van kwetsbare bevolkingsgroepen worden steeds vaker systematisch het doelwit van onliberaal repressief beleid.

Elke bladzijde van dit rapport getuigt van de kracht van de vlam die degenen drijft die zich inzetten voor de verdediging van de mensenrechten in het hart van onze samenlevingen, met gevaar en risico voor hun eigen vrijheid. Dit verslag is een eerbetoon aan ieder van hen.

ExPEERience Talk #9 – Digitaal voor slachtoffers en gerechtigheid: het Back-up project van de organisatie We are NOT Weapons of War, gepresenteerd door Céline Bardet

Posted on april 25, 2023april 27, 2023 by simonm

Wanneer? Donderdag 4 Mei 2023, 1pm (Brussel)
Online (Big Blue Button)
Taal van de presentatie: Frans

Inschrijven voor de ExPEERience Talk

Voor deze 9de ExPEERience Talk verwelkomen we Céline Bardet, oprichtster van de organisatie We are NOT Weapons of War (WWOW) die zich inzet voor de bestrijding van seksueel geweld in conflicten, in het bijzonder tegen verkrachting als oorlogswapen. Zij zal spreken over het belang van – met name juridische – ondersteuning van slachtoffers, maar ook van bewustmaking en belangenbehartiging op mondiaal niveau.

Tijdens deze Talk zal Céline Bardet het ontwikkelingsproces presenteren van het Back Up project, dat in 2018 door WWOW is gelanceerd. Dit project wil de drie grote uitdagingen van verkrachting in oorlogscontexten aankaarten: het onvermogen van slachtoffers om toegang te krijgen tot passende diensten; het gebrek aan coördinatie van de betrokken professionals; en het gebrek aan betrouwbare gegevens over de omvang van seksueel geweld in conflicten. Back Up is een digitale app, toegankelijk op mobiele telefoons, versleuteld en beveiligd, waarmee slachtoffers aangifte kunnen doen en bewijsmateriaal kunnen doorgeven, en betrokken professionals hun diensten beter kunnen coördineren. Na een eerste proeffase wordt Back Up nu ingezet in verschillende landen, waaronder Oekraïne en de Democratische Republiek Congo.

Tijdens deze Talk wordt het ontstaan van het Back Up project gepresenteerd, evenals de ontwikkeling en de werking van de digitale dienst. Welk proces werd gevolgd om er een instrument van te maken dat het best beantwoordt aan de reële behoeften van de slachtoffers en dat gemakkelijk door iedereen kan worden gebruikt, zelfs in de meest fragiele contexten? Hoe kan de veiligheid van de verzamelde gegevens en van de slachtoffers die zich melden, worden gewaarborgd? Hoe kunnen de lokale partners en de slachtoffers zich het instrument in oorlogssituaties eigen maken? Céline Bardet bespreekt de ontwikkelingsmethodologie en de reikwijdte van dit digitale project, dat niet alleen ten dienste staat van de slachtoffers, maar ook van het verzamelen van bewijsmateriaal en gegevens en, uiteindelijk, van belangenbehartiging tegen seksueel geweld in conflicten.

Inschrijven voor de ExPEERience Talk

Tunesië: Van noodtoestand naar een populistische en autoritaire koers

Posted on maart 21, 2023maart 22, 2023 by simonm

ExPEERience Talk “Autoritaire drift in Tunesië: diagnose en macht in kaart brengen” (Webinar)

???? Donderdag 30 maart: 12.00 uur (Tunesië) / 13.00 uur (Brussel) / 14.00 uur (Kampala)
???? Taal: Frans; gepresenteerd door Lamine Benghazi (programmacoördinator van AdZG in Tunesië) en Mahdi Elleuch (coördinator van de onderzoeksafdeling van Legal Agenda in Tunis).

Registreer voor de ExPEERience Talk

Van noodtoestand naar een populistische en autoritaire koers

Terwijl Tunesië na de Arabische lente van 2011 de democratische uitzondering in de regio was, stortte de staatsgreep van president Saied op 25 juli 2021, dedatum waarop de noodtoestand werd afgekondigd (schorsing van het parlement, ontslag van de regeringsleider en overname van de uitvoerende en wetgevende macht door de president), de rechtsstaat in een crisis die nu meer dan ooit een einde dreigt te maken aan de democratische transitie in Tunesië.

Deze autoritaire koersverandering, het einde van de scheiding der machten, bekrachtigd door de nieuwe grondwet die een jaar later door minder dan een derde van de kiezers werd goedgekeurd, gaat gepaard met steeds meer en grotere aanvallen op de rechtsstaat en op de rechten en vrijheden. Rechters worden willekeurig ontslagen, de pers en de media worden steeds meer gehinderd, tegenstanders, advocaten, vakbondsmensen en journalisten worden vervolgd en gearresteerd. De burgerlijke ruimte wordt met de dag kleiner en verenigingen lijken de volgende in het vizier te zijn. Zelfs de onafhankelijke instellingen die als gevolg van de grondwet van 2014 werden opgericht, zoals de Hoge Raad voor de Magistratuur (CSM), het Grondwettelijke controleorgaan voor wetsontwerpen (IPCCPL) en de Commissie voor corruptiebestrijding (INLUCC) werden nauwgezet ontmanteld. De ISIE, het orgaan dat belast is met de verkiezingen en nu gebonden is aan de regering, heeft in december en januari parlementsverkiezingen georganiseerd die door de overgrote meerderheid van de Tunesiërs (89%) werden geboycot. Ten slotte heeft de toename van de vreemdelingenhaat, gevoed door de samenzweerderige en racistische opmerkingen van de president in februari 2023, geleid tot een ongekende golf van geweld tegen personen met Afrikaanse roots, voornamelijk migranten uit Subsaharaans Afrika.

De situatie is momenteel des te somberder omdat de economische en sociale crisis blijft toenemen, wat leidt tot de verarming en het vertrek, met gevaar voor eigen leven, van veel Tunesiërs en migranten vanaf de kust. Bovendien heeft het land moeite om een akkoord te bereiken met het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en het vooruitzicht van wanbetalingen komt gevaarlijk dichtbij.

“500 dagen na artikel 80”: het monitoringrapport van de Alliance Sécurité et Libertés

Sinds 25 juli 2021 volgen ASF en de leden van de Alliance Sécurité et Libertés nauwgezet wat de gevolgen zijn van de beslissingen van president Kais Saied voor de rechtsstaat en de vrijheden in Tunesië. Op basis van een kwalitatieve en kwantitatieve analyse werden reeds vier periodieke rapporten gepubliceerd, nl. 50, 100, 200 en 365 dagen na 25 juli 2021. Het volgende rapport, dat betrekking zal hebben op de ontwikkelingen sinds de stemming over de nieuwe grondwet die eenzijdig door president Saied werd opgesteld, zal de ernstige verslechtering van de situatie in het land in de afgelopen maanden analyseren.

De analyse van het politieke en institutionele strijdtoneel (I) zalgericht zijn op de nieuwe verdeling van de bevoegdheden die voortvloeit uit de grondwet van 2022, de massale onthouding bij de verkiezingen van vorig jaar na verkiezingsprocessen die alle normen van vrije verkiezingen met de voeten traden en de opkomst van nieuwe instellingen die twijfelachtig zijn wat betreft legitimiteit en onafhankelijkheid, alsook de situatie van de rechterlijke macht en de sociaal-economische crisis die het land doormaakt.

Rechten en vrijheden (II) zalhet gebruik van justitie tegen tegenstanders van het regime, de onderdrukking van de pers en de media en van het vakbondswerk, alsmede de migratiesituatie in Tunesië en het massale geweld tegen personen met Afrikaanse roots in het land aan de kaak stellen.

Ten slotte zullen in de positionering (III) de nieuwe samenstellingen van het Tunesische politieke toneel en hun standpunten ten opzichte van het “stappenplan” van de president worden geanalyseerd. Ook de buitenlandse reacties op de excessen van het regime en het diplomatieke beleid van Tunesië, met name de toenaderingspogingen tot de Arabische landen en Italië, zullen worden geanalyseerd.

Hoe is het zover kunnen komen? Hoe staat het met het verzet tegen deze wantoestanden? Wat zijn de vooruitzichten voor de toekomst?

Om deze vragen te beantwoorden en de autoritaire koers in Tunesië te analyseren, ontvangen we op donderdag 30 maart Lamine Benghazi (programmacoördinator van ASF in Tunesië) en Mahdi Elleuch (coördinator van de onderzoeksafdeling van Legal Agenda in Tunis) voor onze 8^ste ExPEERience Talk. Onder de titel “Autoritaire excessen in Tunesië: diagnose en overzicht“, zal deze lezing de vorm aannemen van een dialoog tussen onze twee gasten, gevolgd door een uitwisselingsmoment met de deelnemers, over de huidige situatie in Tunesië, de uitdagingen en de gevolgen ervan, gebaseerd op de analyse uitgevoerd in het kader van het rapport “500 dagen na artikel 80” dat binnenkort zal worden gepubliceerd.

ExPEERience Talk

Hoe is het zover gekomen? Hoe staat het met het verzet tegen deze misstanden? Wat zijn de vooruitzichten voor de toekomst?

Om deze vragen te beantwoorden en de autoritaire wending in Tunesië te analyseren, verwelkomen we op donderdag 30 maart Lamine Benghazi (programmacoördinator van AdZG in Tunesië) en Mahdi Elleuch (coördinator van de onderzoeksafdeling van Legal Agenda in Tunis) voor onze 8e ExPEERience Talk. Onder de titel “Authoritaire drift in Tunesië: diagnose en machtsoverzicht”, zal deze lezing de vorm aannemen van een dialoog tussen onze twee gasten, gevolgd door een uitwisseling met de deelnemers, over de huidige situatie in Tunesië, de inzet en de gevolgen ervan, gebaseerd op de analyse uitgevoerd in het kader van het rapport “500 dagen na artikel 80” dat binnenkort zal worden gepubliceerd.

U kunt zich nu inschrijven via de volgende link.

Transitional Justice & Historical Redresss: Een speciale serie over historisch onrecht als gevolg van slavernij en kolonisatie

Posted on januari 27, 2023januari 30, 2023 by simonm

Meer informatie en toegang tot alle artikelen van de speciale serie

‘Transitionele justitie en historisch onrecht’ is een speciale artikelenreeks, is geboren uit een collaboratie tussen Advocaten Zonder Grenzen en het Leuvens Instituut voor Criminologie.

De afgelopen jaren is de oproep aan regeringen, samenlevingen en instellingen om beter om te gaan met het koloniaal verleden toegenomen, vooral in het kielzog van de Black Lives Matter-beweging. Dit heeft geleid tot het (voorzichtig) in gang zetten van processen door voormalige koloniserende landen voor het omgaan met het koloniaal verleden. Dit is vooral het geval geweest in contexten van vestigingskolonialisme, mogelijk omdat de blijvende negatieve effecten van kolonialisme en structurele onrechtvaardigheden in deze landen nog steeds sterk en zichtbaar aanwezig zijn. Canada, Australië en de Noordse landen hebben allemaal waarheids- en verzoeningscommissies opgericht, of zijn daarmee bezig, om het onrecht en geweld gedaan aan de inheemse bevolkingen te herstellen. Ook in de VS hebben sommigen opgeroepen tot een proces van waarheidsbevinding en herstel voor slavernij en raciaal geweld.

Meer recentelijk hebben zulke politieke debatten rond gerechtigheid en herstel voor het kolonialisme ook plaats gevonden in landen die betrokken waren bij uitbuiting- en handelskolonialisme. Het Verenigd Koninkrijk, bijvoorbeeld, werd geconfronteerd met juridische claims en eisen voor onderhandelingen over herstelbetalingen in verband met de onderdrukking van de Mai Mai-opstand in Kenia, terwijl Duitsland met Namibië heeft onderhandeld over een – fel bekritiseerde – herstelbetalingsovereenkomst voor de genocide op de Herero en de Nama. In België, Frankrijk en Nederland werden verschillende onderzoekscommissies opgericht om de impact van het kolonialisme te onderzoeken en maatregelen voor te stellen om hier een antwoord op te bieden – wat vaak heeft geleid tot verhitte discussies over herstelmaatregelen en excuses.

Deze ontwikkelingen hebben, zowel in academische als in beleidskringen, tot reflecties geleid over de mogelijke instrumenten die transitionele justitie kan aanbieden voor gerechtigheid en genoegdoening voor historisch en hedendaags onrecht dat voortvloeit uit het koloniale verleden. Traditioneel verwijst transitionele justitie naar een reeks beleidsmaatregelen die landen die uit een gewapend conflict of repressief bewind komen, gebruiken om schendingen van de mensenrechten en onrechtvaardigheden uit het verleden aan te pakken. De inzet van transitionele justitie als antwoord op koloniaal onrecht houdt dus in dat de traditionele grenzen van transitionele justitie worden verruimd, dat ze tevens wordt toegepast in westerse landen en dat de opvattingen over het “onrecht” en de “verantwoordelijkheden” die ze tracht aan te pakken, worden verruimd. Het vereist ook een kritische reflectie over de mate waarin transitional justice zelf is ingebed in postkoloniale normatieve en politieke kaders. Dat kan tot gevolg hebben dat transitional justice structurele onrechtvaardigheden en machtsverschillen bestendigt in plaats van ze te veranderen.

De bijdragen aan deze speciale reeks onderzoeken enkele van de uitdagingen en vragen die dit oproept. In het bijzonder wordt onderzocht of transitionele justitie een geschikt kader is om het koloniale verleden aan te pakken en welk soort rechtsmodel voor historisch herstel transitionele justitie kan bieden. Op basis van ervaringen uit verschillende landen bevragen de artikelen hoe doeltreffend gevestigde mechanismen van transitionele justitie – waarheidscommissies, herstelmaatregelen, juridische processen, herdenking, garanties van niet-herhaling – kunnen zijn bij het streven naar gerechtigheid en genoegdoening voor historisch en blijvend onrecht en bij het aanpakken van intergenerationele trauma’s die van het kolonialisme zijn geërfd. Wat uit deze beschouwingen naar voren komt, is dat transitionele justitie weliswaar nuttig kan zijn voor historisch herstel, maar dat zij met politieke beperkingen te kampen heeft (zoals ook zo vaak het geval is geweest voor transitionele justitie in meer paradigmatische contexten) en dat de normatieve en ideologische kaders van overgangsjustitie moeten worden herzien.

Internationale Solidariteit – Gemeente Etterbeek

Dit project wordt gesteund door de dienst Internationale Solidariteit van de gemeente Etterbeek.

Leuven Transitional Justice Blog

Alle artikelen uit deze speciale reeks zijn ook beschikbaar op de Leuven Transitional Justice Blog.