Hoima, 2 april 2015 – Sinds augustus 2014 is Advocaten Zonder Grenzen (ASF) actief in het district Hoima in het westen van Oeganda, met als doel de autonomisering te steunen van de gemeenschappen die bedreigd worden door industriële activiteiten en ze te sensibiliseren voor hun rechten. Het team van ASF in Hoima heeft onlangs de Belgische ambassadeur ontvangen. Een mooi teken van aanmoediging voor de getroffen gemeenschappen en voor ASF.
Sinds de ontdekking van aardolie op zijn grondgebied in 2006 is Oeganda in een voorbereidende fase getreden met het oog op de winning van aardolie om de economische groei van het land te versterken. In het district Hoima is de bouw van een raffinaderij gepland op een oppervlakte van zowat 30 km², wat niet zonder gevolgen zal zijn voor de bevolking in de regio. Tijdens de eerste fasen van de verwezenlijking heeft ASF vastgesteld dat de regering zich nauwelijks of niet engageert ten opzichte van de gemeenschappen, alsook wat betreft de risico’s van aantasting van de mensenrechten door de raffinaderij en de huidige en toekomstige industriële activiteiten. De Oegandese grondwet verplicht de Staat evenwel de noodzakelijke maatregelen te treffen om de burgers te betrekken bij de uitwerking en toepassing van activiteiten die gevolgen voor hen hebben. De Oegandese overheid verstrekt de inwoners van Hoima echter niet de informatie die nodig is om de toegepaste industriële praktijken en de impact ervan op het vlak van de mensenrechten te begrijpen.
Machteloos als ze zijn, worden de gemeenschappen van Hoima geconfronteerd met belangrijke schendingen van hun rechten. Zo werden 7.000 personen gedwongen hun eigendom te verlaten, soms zonder vervangingswoning of compensatie. Inwoners vertellen: “Wij wonen op gronden die ons niet meer toebehoren omdat de regering ze nodig heeft voor de raffinaderij. Wij kunnen nergens anders naar toe omdat de regering ons geen compensatie heeft gegeven om elders een eigendom te verwerven”. De frequente verplaatsingen van bevolkingsgroepen leiden bovendien tot schendingen van hun recht op opleiding, tewerkstelling, voeding en zuiver water.
“Een dergelijke toestand dreigt, indien die vandaag niet wordt aangepakt, nog te veregeren met de komst van nieuwe investeerders en de ontwikkeling van nieuwe activiteiten” legt Jean-Philippe Kot, expert van ASF in internationaal recht, uit. In partnerschap met de NGO Global Rights Alert is ASF in augustus 2014 gestart met een proefproject om de actieve deelname van de burgers in het beheer van hun grondgebied te ondersteunen. Het project wil ook de toegang tot de rechtsspraak te bevorderen en een autonomisering aan te moedigen van de gemeenschappen die worden getroffen door de industriële projecten. ASF voert sensibiliseringsactiviteiten uit om elke burger bewust te maken van zijn rechten. In een tweede fase tracht ASF de slachtoffers een betere toegang te bieden tot de rechtsspraak: een “juridische kliniek” verwelkomt de burgers en biedt hen gratis juridische raad en bijstand aan. ASF gaat eveneens de slachtoffers vertegenwoordigen die niet de middelen hebben om de steun van een advocaat te betalen.
Midden maart 2015 hebben een aantal begunstigden van het project de mogelijkheid gehad zijne excellentie Alain Hanssen, de Belgische ambassadeur in Oeganda, te ontmoeten. Gevoelig voor de moeilijkheden waarmee de gemeenschappen dagelijks geconfronteerd worden, heeft de ambassadeur ze gesteund en aangemoedigd om hun acties met ASF voort te zetten. De ambassadeur heeft de NGO ten zeerste bedankt voor haar werk in Hoima.
Met dit project wordt ernaar gestreefd de burgers te doen deelnemen aan de sociale autonomisering en aan de uitwerking van procedures in de aardoliesector in Oeganda. Het project loopt over twee jaar in partnerschap met Global Rights Alert en wordt gefinancierd door het Democratic Governance Facility.
