Drugsgebruik wordt in Marokko nog steeds gereguleerd door een wet die dateert uit 1974: dahir (of koninklijk besluit) nr. 1-73-282. Artikel 8 daarvan penaliseert het gebruik van elke als verdovend middel geclassificeerde stof of plant. Gebruikers kunnen een gevangenisstraf van twee maanden tot een jaar en een boete van 500 tot 5000 dirham (ongeveer 50 tot 500 USD) krijgen.
Het is moeilijk om hierover exacte gegevens te verkrijgen, maar over het algemeen lijkt het erop dat illegaal bezit en gebruik van verboden middelen de overtredingen zijn die het vaakst leiden tot gevangenisstraffen in het land. De criminalisering van drugsgebruikers is een belangrijke factor in de aanhoudende overbevolking van de gevangenissen in Marokko, waarbij de bezettingsgraad in sommige gevangenissen maar liefst 240% bedraagt.
Deze overbevolking, waar de criminalisering van drugsgebruik dus sterk toe bijdraagt, wordt gebruikt als de belangrijkste rechtvaardiging voor programma’s gericht op het vergroten van de gevangeniscapaciteit.
Vanzelfsprekend is het noodzakelijk om de overbevolking van gevangenissen te bestrijden zodat menswaardige detentieomstandigheden voor de gevangenen kunnen worden gegarandeerd, maar talrijke criminologische studies hebben aangetoond dat de bouw van nieuwe gevangenissen net altijd leidt tot de opsluiting van meer mensen. Het verhogen van de gevangeniscapaciteit is dus geen duurzaam en doeltreffend structureel antwoord op het probleem van de overbevolking van gevangenissen.
Daarom voert ASF in Marokko, samen met de Marokkaanse coalitie van de campagne om armoede te decriminaliseren (zie Euro-med), een reeks lobbyactiviteiten uit bij openbare instellingen om het debat over het decriminaliseren van druggebruik te intensiveren met het oog op risicobeperking voor de gevangenen.
Het is noodzakelijk om beleid op te stellen dat rekening houdt met de rechten, behoeften en kwetsbaarheid van druggebruikers en dat gericht is op preventie van de schade die gepaard gaat met druggebruik.
ASF, als vertegenwoordiger van de subgroep Noord-Afrika van de campagne voor decriminalisering van armoede, organiseerde op 19 en 20 juni 2023 een strategische workshop in Casablanca om een nieuw actieplan te ontwikkelen dat op nationaal, regionaal en internationaal niveau moet worden uitgevoerd.
Tijdens die workshop wees de Marokkaanse coalitie de decriminalisering van drugsgebruik aan als prioriteit voor haar actieplan 2023-2027.
Hiertoe roept de Marokkaanse coalitie op tot de opleiding van verbindingsagenten tussen de politie en de gezondheidsdiensten, investeringen in programma’s voor risicobeperking en de lancering van een sensibiliseringscampagne over de voordelen van decriminalisering.
