Dit artikel is afkomstig uit het jaarverslag 2024 van ASF.
In Tanzania ondersteunde ASF het East Africa Emerging Public Interest Advocates Programme (EAEPIAP), uitgevoerd door het Center for Strategic Litigation. Het programma bestaat uit een training en mentorschap voor jonge juristen die zich inzetten voor sociale rechtvaardigheid en mensenrechten. EAEPIAP biedt jonge advocaten de kans om zich te ontwikkelen door middel van intensieve opleiding gericht op vaardigheden en praktische ervaring met het gebruik van de wet om sociale rechtvaardigheid te bevorderen en de rechten van gemarginaliseerde gemeenschappen te beschermen.
De beslissing om het EAEPIAP te ondersteunen werd ingegeven door de context. In heel Oost-Afrika zijn de burgerrechten in gevaar. Naarmate ze meer onder druk kwamen te staan, waren steeds minder maatschappelijke organisaties bereid om de toenemende schendingen van de mensenrechten door gouvernementele en niet-gouvernementele actoren aan te vechten. Bovendien waren er door een afname in de financiering voor maatschappelijke organisaties minder middelen beschikbaar voor de vaak lang aanslepende en dure juridische stappen tegen dergelijke schendingen. Als gevolg daarvan, en omdat jonge advocaten steeds vaker kiezen voor zeer lucratieve carrières met minder risico’s in het privaatrecht, zijn er nog maar weinig advocaten die zich inzetten voor rechtszaken van algemeen belang. Dat zou ons moeten alarmeren, aangezien het voortbestaan van de advocatuur voor het algemeen belang in gevaar komt nu de meeste vooraanstaande advocaten met pensioen zijn gegaan of hebben gekozen voor andere, lucratievere en gemakkelijkere carrières.
Het programma draagt bij aan de bijscholing van enkele van de meest veelbelovende jonge mensenrechtenadvocaten in Oost-Afrika. Dit jaar konden 14 fellows uit Kenia, Tanzania, Oeganda en Zuid-Soedan van het programma gebruikmaken. Ze volgden daarbij een opleiding van een jaar, bestaande uit drie fasen: een intensieve residentiële opleiding van een maand, met een combinatie van lezingen, maatschappelijke initiatieven en leren in de praktijk door middel van moot courts; een practicum van vierenhalve maand praktijkwerk bij partnerorganisaties onder begeleiding van een toegewijde mentor, waar de fellows leerden diepgravend onderzoek te doen, documenten op te stellen en zich inzetten voor de maatschappij; en ten slotte een seminar waar fellows, trainers en mentoren bijeenkwamen voor praktische training in belangenbehartiging in rechtszaken van algemeen belang, evaluatie en discussies over de te volgen koers.
In 2024 werkten de fellows aan een breed scala van onderwerpen, variërend van politieke en burgerrechten tot reproductieve en vrouwenrechten, landrechten van inheemse volkeren in de context van grootschalige ontginningsprojecten, kinderrechten en gevangenenrechten. Als eindresultaat van de training moest iedere fellow een rechtszaak van algemeen belang aanspannen. Er werden al talrijke zaken aanhangig gemaakt bij relevante nationale en regionale rechtbanken. ASF ondersteunde het laatste trainingsseminar, dat plaatsvond in de laatste week van februari met als doel een eindbeoordeling te geven van de rechtszaken van algemeen belang voordat de fellows ze aanspanden. Daarnaast werden trainingen gegeven op het gebied van belangenbehartiging en het mobiliseren van middelen, specifiek voor advocaten die zich bezighouden met rechtszaken van algemeen belang.
