Kampala, 7 augustus 2013 – Gevangenen in Oeganda worden te lang in voorhechtenis gehouden. Dit schendt hun recht op een eerlijk en snel proces alsook hun vermoeden van onschuld. Het ontneemt hen en hun families eveneens het recht om te werken en zo een inkomen te verdienen. Met de steun van de “Uganda Law Society” heeft Advocaten Zonder Grenzen (AdZG) daarom een proefproject gelanceerd om wettelijke bijstand te verlenen aan vrouwelijke gevangenen.
Volgens rapporten van AdZG* worden de langdurige voorhechtenisperiodes in Oeganda veroorzaakt door factoren zoals onvoldoende kennis onder de gevangenen betreffende hun recht op een eerlijk proces en vaak inefficiënte onderzoekspraktijken die te wijten zijn aan corruptie. Dit leidt tot overvolle gevangenissen (soms tot 350%!) en ontelbare schendingen van de mensenrechten van de gevangenen.
Vrouwelijke gevangenen zijn uitzonderlijk kwetsbaar. Velen worden gearresteerd en beschuldigd van passionele misdrijven, misdrijven binnen de familie of gerelateerde huiselijke misdrijven. “Hierdoor verliezen ze de steun van hun familie wanneer ze in de gevangenis zitten. Sommigen bevallen in de gevangenis of worden samen met hun baby’s opgesloten en hebben de zware taak om hun kinderen in voorhechtenis groot te brengen”, legt Ismene Zarifis, Missiehoofd van AdZG in Oeganda, uit. “Ondertussen heeft de meerderheid van de vrouwelijke gevangenen geen betaalde job en kunnen ze zich geen juridische bijstand veroorloven”.
Het doel van dit eenjarig project van AdZG, getiteld Presumed Innocent Behind Bars: The Problem of Lengthy Pre–Trial Detention in Uganda is om kwaliteitsvolle rechtsbijstand aan te bieden door een duurzame en bekwame groep pro bono advocaten op te richten. Het doel is om hun capaciteiten te versterken met betrekking tot het behandelen van voorhechteniszaken en tot het strategisch procederen om zo de fundamentele oorzaken van lange voorhechtenis aan te pakken.
Om het project op te starten, werd op 28 juni een trainingssessie georganiseerd voor Oegandese pro bono advocaten in Kampala. De sessie, georganiseerd in samenwerking met de “Uganda Law society” (USL), introduceerde het project bij de 16 deelnemende geselecteerde advocaten van de USL, verschillende rechtsbijstandsorganisaties en private advocatenkantoren. De deelnemers kregen ook een opleiding over de kwaliteit van pro bono rechtsbijstand en de principes en maatstaven betreffende het recht op vrijheid, een eerlijk en snel proces, de procedures die gelden bij het ontnemen van vrijheid en de remedies voor een onwettige opsluiting. Steven Ssenkezi is een lid van deze groep van AdZG-advocaten: “Deze training heeft onze ogen geopend voor het probleem en heeft ons de nodige kennis gegeven om voorhechteniszaken efficiënt te behandelen”.
De groep advocaten begint normaalgezien de komende weken te werken op zaken van uitzonderlijke lange voorhechtenisperiodes in de vrouwengevangenis van Luzira. Verdere opleidingen over een op mensenrechten geënte aanpak van voorhechteniszaken staan gepland voor eind augustus dit jaar.
Dit AdZG-project wordt gesteund door het Mensenrechtenprogramma van de Australische regering.
(*) Zie het onderzoek van AdZG, uitgevoerd in samenwerking met het Internationale Mensenrechtenprogramma van de rechtenfaculteit van de universiteit van Toronto tussen 2009 en 2011, getiteld Presumed Innocent Behind Bars: The Problem of Lengthy Pre–Trial Detention in Uganda.