februari 8, 2016
Woorden uit Kinshasa (1/3): “Drijf een slang in een hoek en ze zal je bijten”
Congo (de Democratische Republiek)MensenrechtenverdedigersNews
Kinshasa, 8 februari 2016 – In de DR Congo blijft het verdedigen van de rechten van de slachtoffers van onrecht en het uitoefenen van de fundamentele vrijheden een uitdaging. Desondanks het falen van het rechtssysteem en soms bedreigingen, blijven mannen en vrouwen strijden voor hun ideaal van een rechtvaardigere wereld. De eerste van onze drie ontmoetingen is met Alphonse Koyakosi, een advocaat die is gespecialiseerd in processen voor internationale misdaden.
Meester Koyakosi is vader van vijf kinderen en lid van de balie van Gombe (Kinshasa) sinds 1995. Hij legt zich vooral toe op het strafrecht, en met name op internationale misdaden.
Aangezien hij deel uitmaakt van de pool van advocaten die sinds 2005 samenwerken met ASF, vroeg ASF hem om het team voor de verdediging van de slachtoffers in de zaak tegen generaal Kakwavu te versterken. Deze ex-rebellenleider werd in 2005 generaal in het leger van de DR Congo. Tussen 2002 en 2004 werden in de gebieden in de provincie Ituri die door zijn troepen werden gecontroleerd, honderden personen het slachtoffer van oorlogsmisdaden, verkrachting, moord en foltering. Daarom eisten en verkregen de Verenigde Naties in 2006 zijn arrestatie.
“Ik heb meteen toegezegd om deel te nemen aan dit proces omdat het gaat om een hooggeplaatste legerofficier en geen gewone soldaat. Het is dus een symbolisch belangrijk proces in de strijd tegen de straffeloosheid van daders van internationale misdaden”, zegt meester Koyakosi.
In 2012 deed er zich een incident voor tijdens het proces. “We waren net klaar met de tenlastelegging tegen de generaal. Op dat moment zei hij minachtend tegen mij: ‘We zullen zien wat we met jou gaan doen!’”, herinnert de strafpleiter zich.
Sindsdien is het leven van de advocaat niet meer hetzelfde. “Ik werd al eerder bedreigd in andere zaken, maar deze keer was anders. We hebben een spreekwoord: drijf een slang in een hoek en ze zal je bijten. Dat is er gebeurd met Kakwavu. Dat soort mannen heeft veel invloed en vergeet nooit. Ik was dus gedwongen mijn gewoontes aan te passen: ik verplaats me minder, ik blijf minder lang op familiefeestjes enz.”, getuigt hij.
In 2014 werd generaal Kakwavu uiteindelijk veroordeeld tot een gevangenisstraf van 10 jaar wegens oorlogsmisdaden. Uit voorzorg was meester Koyakosi zelfs niet aanwezig bij de uitspraak van het vonnis.
“Zelfs al moet ik sterven door deze zaak, dan nog was het de moeite waard omdat dit proces een signaal geeft aan de verantwoordelijken van misdaden”, meent de advocaat. “Het toont de slachtoffers ook dat ze moeten weerstaan aan de druk die de daders op hen uitoefenen, en dat ze de hoop op rechtvaardigheid niet mogen verliezen.”
De advocaat waardeert het werk van ASF inzake internationaal strafrecht in de DR Congo (klik hier voor meer informatie): “Dankzij de opleidingen die worden georganiseerd door ASF, hebben de advocaten meer vertrouwen in zichzelf en in hun vaardigheden. Zonder de steun van ASF zouden veel processen niet plaatsvinden.”