Uvira (Oosten van de DR Congo), 1 juli 2014 – In een regio waar gewapende groepen nog steeds lelijk huishouden, loopt men een ernstig risico wanneer men de rechten van ex-kindsoldaten verdedigt. Zo is er het geval van twee mensenrechtenactivisten die met geweld werden aangevallen door gewapende mannen in het kantoor van hun ngo. Dit incident illustreert de dikwijls precaire werkomstandigheden in gevoelige regio’s. Het is in deze context dat Advocaten Zonder Grenzen (AdZG) bijdraagt aan de ondersteuning en de bescherming van mensenrechtenactivisten die bedreigd of aangevallen worden.
Alexis (zie foto) en David werken voor AGAPE, een Congolese mensenrechten-ngo. De zetel van deze organisatie bevindt zich in Uvira, een stad in het uiterste oosten van Congo, op 15 km van de grens met Burundi. In deze regio worden kinderen in groten getale ingelijfd door gewapende groeperingen. Het is een van de fenomenen waartegen AGAPE gekozen heeft te vechten. De ngo, die over drie kantoren beschikt, telt vijf werknemers en vijftien vrijwilligers. Haar doel is om de activiteiten van de gewapende groepen die actief zijn in de regio aan te klagen, en om de kindsoldaten ervan te overtuigen om de rangen van die groeperingen te verlaten.
Net zoals andere ngo’s is AGAPE het doelwit van gewapende groepen. Ondanks twee aanvallen in 2013 beschikt de vereniging niet over een veiligheidssysteem dat toelaat om de gevoelige informatie waarover ze beschikt te beschermen. Daarom hebben Alexis en David de gewoonte aangenomen om te overnachten op hun werkplek.
In de nacht van 9 op 10 maart ll. zijn de twee mensenrechtenactivisten rustig aan het slapen wanneer zes gewapende mannen met geweld het kantoor binnenvallen. “Ze bonden onze armen en benen vast en sloegen herhaaldelijk met hun vuisten op onze borst,” getuigt Alexis. De twee activisten zullen nog gedurende verscheidene uren gefolterd worden.
De zes militiemannen, ervan verdacht om tot een van de gewapende groepen in de regio te behoren, hebben vervolgens het kantoor van onder tot boven doorzocht en gingen aan de haal met bezwarende documenten over het inzetten van kindsoldaten door onder meer hun militie, en een geografisch overzicht van de gewapende groepen die in de regio actief zijn.
Als gevolg van deze aanval moesten Alexis en David meerdere weken in het ziekenhuis verblijven. Intussen is de eerstgenoemde teruggekeerd bij zijn familie terwijl de laatstgenoemde nog steeds onder medisch toezicht is.
AdZG heeft de financiering van de medische verzorging van de twee mannen op zich genomen. Juridische bijstand vanwege AdZG is ook gepland: bij het Militair Auditoraat zal een klacht worden neergelegd tegen de daders van de aanval en het dossier zal opgevolgd worden door een advocaat van de AdZG-pool in DR Congo.
Voor de twee activisten gaat het werk verder: “Zelfs als het moeilijk is, blijven wij de strijd van AGAPE verderzetten. Wat boven alles telt, is het belang en de toekomst van de kindsoldaten.”
Sinds 2011 ondersteunt en beschermt AdZG advocaten en andere mensenrechtenactivisten in Burundi, Congo, Kenia, Oeganda en Rwanda. Dit project wordt gefinancierd door de Europese Unie.