ASF heeft in 2023 een kantoor geopend in Niger om een programma op te starten dat gefinancierd wordt door de Belgische Ontwikkelingssamenwerking. Het doel van dit programma is het verdedigen van de fundamentele rechten en de collectieve en individuele vrijheden van de bevolking en de burgermaatschappij.
Naast Niamey, de hoofdstad van het land, zullen activiteiten worden uitgevoerd in de provincies Tillabéry, Aga¬dez en Tahoua.
Toen de activiteiten van start gingen, werden het land en de internationale spelers verrast door een grote politieke omwenteling. Op 27 juli 2023, na jaren van groeiende politieke en sociale spanningen, namen de strijdkrachten van het land de controle over de regering over, wierpen ze president Mohamed Bazoum omver en installeerden ze een militair regime. Als gevolg van deze staatsgreep ontstonden er zeer grote spanningen tussen Niger en de Gemeenschap van West-Afrikaanse Staten (CEDEAO), maar ook met Frankrijk en de Verenigde Staten.
De bevolking van Niger, met name de plattelandsbevolking, die al met grote sociaaleconomische problemen kampt (Niger staat op de 189e plaats van de Human Development Index in 2021), is door de crisis en het nationale en internationale politieke discours grotendeels vergeten. Toch zijn zij de eerste slachtoffers van deze crisis, want de politieke instabiliteit en de internationale sancties die aan het land zijn opgelegd, hebben ernstige gevolgen voor hun toegang tot economische en sociale rechten: de invoer in Niger is stopgezet, met name van essentiële goederen, de inflatie is omhooggeschoten (van 50% tot 200% op bepaalde goederen), de toegang tot elektriciteit is drastisch beperkt, de toegang tot administratieve diensten ingekrompen, enz.
In deze context hebben ASF en haar partners het kader van hun tussenkomst opnieuw geëvalueerd.
Deze strategische reflectie heeft de volgende prioriteiten geïdentificeerd:
- Onderzoek naar mensenrechtenschendingen in landelijke gebieden: Er werd bijzondere aandacht besteed aan de evaluatie van mensenrechtenschendingen, met bijzondere aandacht voor bevolkingsgroepen in landelijke gebieden, in het bijzonder vrouwen en kinderen. Het verstrekken van degelijke en objectieve informatie maakt het niet alleen mogelijk om een verwijzingskader voor toegang tot de rechter op te zetten, maar ook om de aandacht te vestigen op de dringende problemen waarmee bevolkingsgroepen in kwetsbare situaties worden geconfronteerd, teneinde ervoor te zorgen dat hun rechten worden geëerbiedigd.
- Versterking van het kader voor preventie en oplossing van conflicten: In samenwerking met Alternative Espaces Citoyens en op basis van een opvolging op het terrein, versterken ASF en haar partner het kader voor preventie en oplossing van conflicten in de provincies Tillabéry, Agadez en Tahoua.
- Een aanpak die de mensenrechten centraal stelt: De mensenrechten waren de laatste jaren afwezig in de bestuurslogica, werden vaak verkeerd begrepen door de politieke actoren en zelfs door de burgermaatschappij, en zijn vandaag verzwakt door de toename van desinformatie. De activiteiten van ASF en haar partners hebben als doel het belang ervan te herbevestigen via sensibiliseringsacties, ontmoetingen binnen de civiele maatschappij en via het Nationaal Forum voor de Mensenrechten, dat voor het eerst zal plaatsvinden in 2024, op initiatief van Alternative Espaces Citoyens.
- Toegang tot het gerecht en respect voor de rechten van gedetineerden: In samenwerking met de vereniging Prisonniers Sans Frontières draagt ASF bij tot het respect van de mensenrechten van gedetineerden, en bevordert ze de toegang tot het gerecht voor gevangenen in afwachting van hun proces: versterking van het gevangenisbezoek, pleidooi voor het respect van de rechten van de gevangenen, opleiding van actoren uit het gevangeniswezen en de burgermaatschappij voor wat betreft procedurele garanties en nationaal en internationaal detentierecht.