Egypte: bezorgdheid over de opsluiting van mensenrechtenadvocaat Malek Adly

De Internationale Vereniging van Jonge Advocaten (AIJA – International Association of Young lawyers) en ASF is ernstig bezorgd over de opsluiting van mensenrechtenadvocaat Malek Adly nadat hij vorige week in Caïro werd gearresteerd. Beide organisaties vragen voor respect voor het recht op vrijheid van beroep voor juridische beroepen in Egypte. Adly is een vooraanstaande mensenrechtenadvocaat en directeur van het Advocatennetwerk aan het Egyptisch Centrum voor Economische en Sociale Rechten (ECESR). Hij is ook medestichter van het Front for Defending Egypt’s Protesters, een groep van 34 mensenrechtenorganisaties en verschillende advocaten. Dat front houdt zich bezig met het documenteren van illegale praktijken van de nationale politie tegen vreedzame betogers. Op 23 april 2016 werd een arrestatiebevel tegen Adly uitgevaardigd op grond van een oproep tot protest tegen de beslissing van President Abdel-Fattah al-Sisi om twee eilanden in de Rode Zee die worden beheerd door Egypte weg te geven aan Saudi-Arabië evenals tegen de schendingen van de mensenrechten door de Egyptische veiligheidsdiensten. Adly’s arrestatie volgt op een golf van meer dan 1.200 arrestaties in Egypte na de protesten tegen de beslissing van de President over de eilanden. Adly’s verdediging beweert dat hij bij zijn arrestatie op 5 mei 2016 ernstig mishandeld werd door het veiligheidspersoneel en heeft vorderingen ingediend bij verschillende autoriteiten wegens schendingen ten aanzien van Adly bij zijn arrestatie en onderzoek. De mensenrechtenadvocaat zal 15 dagen aangehouden blijven in afwachting van het onderzoek naar een lijst aantijgingen, waaronder de poging om het huidige bewind omver te werpen, de aansluiting bij een verboden organisatie en het verspreiden van valse berichten, wat hij allemaal ontkende tijdens het verhoor. AIJA en ASF roepen de Egyptische autoriteiten op om de Egyptische Grondwet en hun internationale verplichtingen onvoorwaardelijk in acht te nemen, alsook de fundamentele rechten zoals de vrijheid van meningsuiting en het recht om het beroep van advocaat vrij uit te oefenen, te respecteren. Als internationale NGO die gespecialiseerd is in rechtstoegang, implementeert ASF een regionaal programma om het toepassingsgebied van vrije meningsuiting in de Midden Oosten en Noord Afrika (MENA)-regio te promoten en uit te breiden. De huidige strafcampagne tegen advocaten als Malek Adly, Ahmed Abdallah, die aan hoofd staat van de Raad van de Egyptische Commissie voor Rechten en Vrijheden (ECRF) en die op 25 april j.l. gearresteerd werd, en vele andere mensenrechtenactivisten vormt een ernstige bedreiging voor de vrije meningsuiting in Egypte. Samen met ASF heeft Adly bijgedragen aan de jaarlijkse conferentie van AIJA die plaatsvond in Londen in 2015. Hij vertelde er over de uitdagingen voor een mensenrechtenadvocaat in het kader van de nationale opstand en de overgang naar democratie in Egypte. Zijn keynote speech over de rol van de advocaat in het beschermen van de vrije meningsuiting heeft vele jonge Europese advocaten met de neus op de feiten gedrukt.
Foto © ECESR

Nieuwe tegenslag voor de vrijheid van meningsuiting in Egypte

Cairo/Brussel, 31 augustus 2015 – De Al Jazeera English journalisten Mohamed Fahmy, correspondent Peter Greste (in absentia) en producer Baher Mohamed, werden op zaterdag door een rechtbank in Cairo schuldig bevonden aan het illegaal uitoefenen van journalistieke activiteiten, het publiceren van valse berichten en het uitzenden vanuit een Hotel in Cairo zonder vergunning. Ze werden veroordeeld tot celstraffen van 3 jaar, Baher Mohamed tot 3 jaar en 6 maanden. Advocaten Zonder Grenzen (ASF) en de Egyptian Commission for Rights and Freedom (ECRF), die samen de volledige rechtszaak hebben opgevolgd, betreuren deze beslissing, die een nieuwe tegenslag vormt voor de bescherming van de vrijheid van meningsuiting in Egypte. Ze zijn eveneens bezorgd over de omstandigheden waarin de zaak werd behandeld en gebruikt als middel om de perscontrole in Egypte te verhogen.

De uitspraak van de Cairo Criminal Court wordt in principe morgen, 29 augustus 2015, verwacht. De uitspraak staat in verband met de aanhouding, op 29 december 2013, van verschillende journalisten en technici die werkten voor de Al-Jazeera English Channel (AJZ), een afdeling van het Qatarese Al-Jazeera Media Network. De journalisten werden vervolgd samen met een aantal personen die werden aangehouden op de verdenking lid te zijn van een terrroristische organisatie onder de naam Moslim Broedershap.

Met een gezamenlijke ploeg van vier waarnemers hebben ASF en de ECRF het volledig gerechtelijk proces (12 hoorzittingen sinds februari 2015) opgevolgd. Dat de rechtszaak garanties bood op het vlak van de gevolgde gerechtelijke procedure was in zekere zin een aanwijzing van de bereidheid tot een eerlijk proces.

De beide organisaties tonen zich echter bezorgd over de manier waarop dit geding werd opgebouwd door de aanklager en van in het begin werd behandeld door de rechter.

Er werd vastgesteld dat een aantal beschuldigingen op grond waarvan het gerechtelijk onderzoek werd gestart, meer bepaald deze in verband met het lidmaatschap van een terroristische organisatie, noch aan bod kwamen tijdens de hoorzittingen noch werden onderbouwd door feitelijke bewijzen. Dit komt neer op een schending van de fundamentele regels van de rechtsspraak.

Als een rechtstreeks gevolg van de terrorismebeschuldigingen die tegen de journalisten werden ingebracht, werd de rechtszaak voorgelegd aan een bijzondere rechtbank. De hoorzittingen grepen bovendien plaats in een rechtszaal in het gevangeniscomplex dat onder de volledige controle staat van het ministerie van Binnenlandse Zaken, en niet in een openbare rechtszaal waardoor de toegang voor het publiek beperkt werd. Tevens werden de fundamentele mensenrechten van de beklaagden met de voeten getreden: de beklaagden werden in een glazen kooi geplaatst, met alle gevolgen van dien voor hun verdediging.

Voor de internationale gemeenschap is de zaak symbolisch voor de behandeling van als terrorist verdachte journalisten, door de toepassing van abusieve gerechtsprocedures. “Deze zaak is een perfect voorbeeld van de manier waarop een zaak van persvrijheid wordt beschouwd en behandeld als een zaak van terrorisme, met ernstige en onherroepelijke gevolgen voor de betrokken journalisten”, meent Chantal van Cutsem, Strategische coördinatrice bij ASF voor de landen in het Midden-Oosten en Noord-Afrika.

ECRF en ASF doen een beroep op de Egyptische overheid om de Egyptische grondwet onvoorwaardelijk na te leven met respect voor de persvrijheid en voor de journalisten.

Ze dringen bij de Egyptische overheid eveneens aan op de hervorming van de mediawetgeving om deze in overeenstemming te brengen met de internationale normen inzake de vrijheid van de pers en andere media en om, inzonderheid, de niet bij een journalistenvakbond aangesloten praktijkjournalistiek niet langer te vervolgen.

De Egyptische overheid wordt eveneens verzocht de voorwaarden en procedures te herzien voor internationale correspondenten die actief zijn in Egypte, ten einde ervoor te zorgen dat journalisten vrij, onafhankelijk en zonder intimidatie verslag kunnen uitbrengen.

Klik hier om het volledige perscommuniqué te downloaden (pdf in het Engels)

Foto: © Youtube/Al Jazeera English