Sinds de Europese Unie geleidelijk haar fundamentele en in internationale en regionale kaders voor mensenrechten gewortelde waarden van solidariteit en non-discriminatie losliet, belandde ze in een crisis van democratische en morele legitimiteit.
Een overduidelijk symptoom van deze crisis is het overdreven veiligheidsdenken en decriminaliserende aanpak van het Europese beleid ten aanzien van mensen in kwetsbare situaties (migranten, geracialiseerde personen, daklozen, mensen die in armoede leven, enz.) Het resultaat van die aanpak zijn discriminerende praktijken die niet alleen in strijd zijn met de waarden van de Europese Unie en haar lidstaten, maar ook ineffectief en contraproductief zijn bij het aanpakken van wat in essentie sociale kwesties zijn.
Als maatschappelijke organisatie (CSO) die op internationaal niveau actief is, zijn wij ervan overtuigd dat het de hoogste tijd is om het dominante discours in de Europese politieke arena te herschrijven. De huidige veiligheidsobsessie moet verschuiven naar een gedecriminaliseerde en niet-discriminerende benadering, waarbij mensenrechten en sociale rechtvaardigheid centraal staan.
Daarvoor is het noodzakelijk dat Europese instellingen en lidstaten armoede en migratie niet langer behandelen als bedreigingen voor de nationale veiligheid en openbare orde, maar ze beschouwen als sociale kwesties die opgelost kunnen worden door middel van overheidsbeleid dat de onderliggende oorzaken van de kwetsbaarheid van mensen aanpakt.
Het maatschappelijk middenveld moet de krachten bundelen in de strijd tegen dit discriminerende en criminaliserende beleid en een tegenstem bieden aan de hand van onderzoek, bewustwording en pleitbezorging.
De beleidsnota bevat de conclusies van een workshop die gehouden werd tijdens de Europese burgertop in Brussel in maart 2024, waaraan ASF, European Alternatives, FEANTSA en Prison Insider deelnamen.
