Bogota, 12 mei 2016 – Advocaten Zonder Grenzen Canada (ASFC) legde onlangs een rapport voor over de straffeloosheidsmechanismen in de Colombiaanse justitie. Dat rapport is de neerslag van twee jaar observatie, follow-up en analyse van vijftien gevallen van internationale misdaden. Het bevat onder meer concrete aanbevelingen om de onderzoeken en strafprocessen in Colombia meer in lijn te brengen met de internationale normen en de rechten van de slachtoffers.
Doel van het rapport is het Statuut van Rome te bevorderen met name op basis van het huidige beleid van het Internationaal Strafhof (ICC) en het bureau van de procureur. De vastgelegde beoordelingscriteria worden gescreend op het complementariteitsprincipe om na te gaan of de nationale overheid is opgetreden tegen de personen die verantwoordelijk zijn voor ernstige misdaden.
Dankzij de samenwerking van ASFC met Colombiaanse advocaten en mensenrechtenactivisten in de regio’s die getroffen zijn door gewapende conflicten, was het mogelijk om de slachtoffers op te volgen in gevallen die kenmerkend zijn voor de manier waarop het Statuut van Rome in Colombia wordt toegepast.
De ASFC team volgde onderzoeken waarvan de feiten bestanddelen konden zijn van misdaden die onder de bevoegdheid van het ICC vallen: bloedbaden, executies, gedwongen verdwijningen, seksueel geweld en foltering, tussen 2005 en 2013. Bij die feiten zijn leden van nationale veiligheidsorganisaties en leden van paramilitaire groeperingen betrokken. Het rapport maakt het op die manier mogelijk om aan de hand van vijftien gevallen inzicht te verwerven in de manier waarop Colombia tijdens de onderzoeken reageerde.
De studie stelt dat door omstandigheden (onredelijke proceduretermijnen, onvoldoende onderzoek door de overheid, verlamming van de rechtsgang, gebrek aan transparantie vanwege bepaalde spelers) heel wat personen hun strafrechtelijke verantwoordelijkheid ontliepen. Bovendien worden de procedures de hele tijd vertraagd door jurisdictiegeschillen. De militaire strafrechtspraak doorkruist bijvoorbeeld voortdurend de procedures die gevoerd worden door de gewone juridische autoriteiten. De slachtoffers krijgen dus geen toegang tot onafhankelijke en onpartijdige gerechtelijke mechanismen. Er werd wel een verbetering vastgesteld dankzij de rol die bepaalde gerechtsambtenaren speelden en de volharding van de slachtoffers en hun wettelijke vertegenwoordigers.
ASFC legde in april in Bogota haar rapport voor tegenover de plaatselijke autoriteiten, het diplomatiek korps, het maatschappelijk middenveld en families van slachtoffers van ernstige mensenrechtenschendingen.
Nu in het land een pacificatieproces aan de gang is, heeft het rapport van ASFC tot doel om de slachtoffers, hun vertegenwoordigers en de gerechtsambtenaren denksporen aan te reiken om de rechten van de slachtoffers veilig te stellen en de straffeloosheid in Colombia te bestrijden. ASFC geeft de Colombiaanse overheid bijvoorbeeld de raad om de actieve participatie van de slachtoffers te faciliteren en rekening te houden met hun specifieke eisen. De vervolgende autoriteiten worden onder meer aangemoedigd om beslissingen te nemen rond de verantwoordingsplicht van de hoogstgeplaatste verantwoordelijken.
Het identificeren van de factoren die de toepassing van de internationale verplichtingen van de Colombiaanse staat verhinderen, is een zeer belangrijk instrument om de Colombiaanse strafprocedure en de justitie in het land te versterken.
Het rapport “ESP” (
Spaanse versie – Case study over het complementariteitsbeginsel: de straffeloosheidsmechanismen in de Colombiaanse justitie ) is onderdeel van het project ‘Crossroads’, dat in 2013 door ASFC werd opgestart in samenwerking met ASF en dat gefinancierd wordt door de Europese Unie.
Voor meer informatie over internationaal recht en internationale misdrijven in Colombia te leren, bezoek de website van de
Crossroads project .
Foto © Tropica Media
