Bujumbura/Brussel. Hoe alle burgers gelijkheid van rechten en rechtstoegang garanderen? Een uitdaging van formaat, vooral in een land als Burundi, dat 200 advocaten telt voor 8,5 miljoen inwoners, waar de overbevolkingsgraad in de gevangenissen oploopt tot 300%, waar de rechtzoekenden veelal geen middelen hebben en waar tot voor kort een twintigtal organisaties aan de slag waren zonder enig overleg over de problematiek. Advocaten zonder Grenzen (AdZG) nam het initiatief om een forum op te richten rond rechtshulp om zo oplossingen te vinden en beter in te spelen op de noden van de bevolking.
Dit forum werd door AdZG opgericht in 2011 en verenigt het ministerie van Justitie, de organisaties voor rechtshulp, de twee balies en de geïnteresseerde universiteiten.
Dankzij de basisstudie over juridische hulp die AdZG financierde, werd informatie uit eerste hand verkregen over de huidige stand van de rechtshulp, zowel qua noden als qua aanbod. Studiereizen in België en Kameroen en de tussenkomst van deskundigen in Oeganda en de DR Congo waren de gelegenheid om te vernemen wat elders de beste praktijken zijn. Door hun ervaringen te delen, werden de deelnemers zich bewust van de noodzaak om beschikbare middelen efficiënter in te zetten, prioriteiten te bepalen en de impact ervan op te volgen.
Zo heeft het platform, dat ondertussen officieel door de staat is erkend, na een jaar van onderzoek, brainstormen en uitwisseling, een nationale strategie voor rechtshulp aan Burundi voorgesteld. Dit document – en het hele proces dat de publicatie mogelijk maakte – is een primeur in de regio van de Grote Meren.
Daarin staan onder meer de volgende aanbevelingen:
- informatie-, advies- en oriënteringsdiensten inrichten die voor iedereen toegankelijk zijn, in alle gemeenten en rechtsgebieden;
- de rechtsbijstand van advocaten vooral richten op gedetineerden en minderjarigen in conflict met de wet;
- de kwaliteit van de informatie, de adviesverlening en de bijstand aan de bevolking verbeteren door een verplicht certificeringsysteem in te voeren;
- onderzoeken hoe de juridische markt in de provincies tot ontwikkeling kan komen zodat er zich ook advocaten buiten Bujumbura gaan vestigen;
- duurzame financieringsbronnen in de Burundese privésector bestuderen.
De staat heeft zich ertoe verbonden het forum in stand te houden en moet nu deze strategie goedkeuren en ondersteunen, ondermeer door een wet aan te nemen die de rechtshulp in die zin regelt. Dan rest alleen nog het kostenplaatje van het juridische advies: de financiering ervan is voor Burundi ongetwijfeld de grootste uitdaging om iedereen een effectieve rechtstoegang te garanderen.
AdZG blijft een bijdrage leveren door een rapport over de vorderingen van het realiseren van recht op gerechtigheid in Burundi te bezorgen. Dit rapport zal gebruikt worden ter ondersteuning van hetVN Universeel Periodiek Onderzoek (UPO) van Burundi in januari 2013.
