Dit artikel maakt deel uit van het jaarverslag 2023 van ASF.
In Oeganda spelen vrouwen vaak een ondergeschikte rol ten opzichte van mannen in de meeste aspecten van het sociale, economische en politieke leven. Alomtegenwoordige genderongelijkheden zijn onder andere het beperkte aandeel van vrouwen in loonarbeid in niet-agrarische sectoren, het gebrek aan controle over productieve middelen zoals land, blootstelling aan seksueel en gendergerelateerd geweld (GGG), onderwijsongelijkheden t.o.v. mannen en beperkte deelname aan de besluitvorming in huishoudens en gemeenschappen.
De strijd tegen gendergerelateerd geweld (GGG) vindt een cruciale bondgenoot in de economische empowerment van vrouwen. Vrouwen die te maken hebben met armoede, werkloosheid en afhankelijkheid van sociale uitkeringen zijn bijvoorbeeld onevenredig kwetsbaar voor GGG. Initiatieven voor economische empowerment van vrouwen worden daarom een krachtig hulpmiddel bij het voorkomen en bestrijden van GGG. Economische zelfredzaamheid verhoogt niet alleen de status van vrouwen, maar stimuleert hen ook om hun rechten te laten gelden, deel te nemen aan maatschappelijke activiteiten en aan politieke processen, en zo een meer inclusief bestuur te bevorderen dat is afgestemd op hun unieke sociaaleconomische context.
Het FATE-project (From Access to Equality) van ASF belichaamt deze dubbele missie, met de verstrekking van minisubsidies die ontworpen en op maat gemaakt zijn om vrouwen economisch sterker te maken en tegelijkertijd hun juridische bewustzijn te versterken. Minisubsidies zijn een vorm van contant geld of startkapitaal dat wordt gegeven aan een grote verscheidenheid van vrouwen, waaronder overlevenden van geweld, en voormalige vrouwelijke gevangenen voor hun re-integratie in de maatschappij. De vrouwen in gevangenschap wegens wetsinbreuk hebben meestal weinig of helemaal geen opleiding, komen uit zeer arme milieus, maar ze zijn tegelijkertijd vaak kostwinner in hun respectieve families. Deze beurzen helpen hen bij het ontwikkelen van hun economische activiteiten, gaande van landbouwbedrijven tot artisanale ambachten, waardoor ze individuen en hele gemeenschappen vooruithelpen.
Het FATE project gaat ervan uit en erkent dat juridisch onderwijs alleen niet volstaat voor juridische empowerment; juridische empowerment moet gepaard gaan met kansen voor kwetsbare groepen en individuen om de kennis en vaardigheden die ze verworven hebben toe te passen om hun belangen te behartigen.
In 2023 heeft het FATE project 24 vrouwelijke delinquenten ondersteund bij het opstarten van hun eigen bedrijf met startpakketten die uitgekeerd werden via partner Penal Reform International (PRI). ASF heeft ook 16 minisubsidies toegekend aan vrouwen en meisjes, waaronder overlevenden van GGG in de regio’s waar het project actief is. De startpakketten voor vrouwelijke ex-gedetineerden ondersteunen hun re-integratie in hun gemeenschap en helpen hen door economische empowerment de cyclus van recidive te doorbreken. De ondersteunde bedrijven zijn onder andere bakkerij, varkenshouderij, het kopen en verkopen van producten, landbouw, het maken van vloeibare zeep, dorpsspaarplannen en kleermakerij.
Deze bedrijven/projecten dragen bij tot het tegengaan van de negatieve effecten van de economische situatie van de meerderheid van de Oegandezen, met name vrouwen, die lijden onder de stijging van de prijzen van basisproducten [1] . In Oost-Oeganda bijvoorbeeld, waar de FATE-projecten worden uitgevoerd in de districten Kamuli en Namutumba, kunnen veel gevallen van rechtenschendingen, waaronder GGG, in verband worden gebracht met financiële beperkingen van individuen en gemeenschappen. Bovendien had het grootste aantal gevallen (62%) dat door de FATE-bemiddelaars werd behandeld, betrekking op mannen die hun land verkochten zonder de toestemming van hun vrouwen, en op verwaarlozing van de familie, die als aanleiding dienden voor GGG.
These businesses/projects contribute to countering the negative effects of the economic situation of the majority of Ugandans particularly women, who are suffering from the increase in prices for basic commodities[1]. For example In Eastern Uganda, where the FATE projects is implemented in the districts of Kamuli and Namutumba, many incidences of rights violations, including GBV, could be linked back to financial constraints of individuals and communities. Additionally the highest number of cases (62%) handled by the FATE mediators were related to men selling their land without the consent of their wives, and of family neglect, which served as triggers of GBV.
De ondersteunde projecten zijn geselecteerd vanwege hun vermogen om het inkomen van de begunstigden te veranderen, waardoor hun materiële voordeel toeneemt en ze uiteindelijk toegang krijgen tot gerechtigheid voor henzelf en de bredere gemeenschap. De gesteunde individuen en groepen hebben de verantwoordelijkheid om verder sensibiliseringsacties te voeren over aangewezen gevallen van GGG naar de relevante actoren en kunnen actieve pleitbezorgers worden voor toegang tot justitie voor vrouwen in hun regio’s.
Gedurende 2024 zullen ASF en haar partners de positieve impact van deze minisubsidies blijven opvolgen, onder meer op de juridische emancipatie en toegang tot justitie voor vrouwen en meisjes, en zullen ze meer subsidies toekennen aan gemarginaliseerde vrouwen om hun verbetering verder te ondersteunen.
