Tunis/Brussel – 9 april 2012. Advocaten Zonder Grenzen (AdZG) start zijn activiteiten ter ondersteuning van justitie in Tunesië, de wieg van de “Arabische lente” in 2011. De NGO helpt acht Tunesische verenigingen om duizenden dossiers inzake schendingen van mensenrechten te archiveren en te klasseren. Dit project van AdZG zal het mogelijk maken de gegevens uit deze dossiers te benutten en zo de overgang van de Tunesische maatschappij wat justitie betreft te ondersteunen.
Een jaar na de revolutie blijft het gevoel van straffeloosheid aanwezig in Tunesië. De bevolking eist dat gerechtigheid geschiedt en de slachtoffers of hun families vragen een schadevergoeding voor de geleden misdrijven, vooral gepleegd door de overheid voor en tijdens de revolutie van 2011 zoals inbreuken op de fundamentele rechten en vrijheden, onderdrukking van de tegenstanders en repressie van betogingen.
De uitdaging vandaag in Tunesië bestaat erin om mechanismen inzake de overgangsjustitie in te stellen die aangepast zijn aan de situatie: hoe kunnende daders van deze schendingen berecht worden? Hoe het statuut van de slachtoffers erkennen? Op welke manier hen vergoeden? « Binnen een context als deze moet zowel rekening gehouden worden met de noden van de slachtoffers en de verwachtingen van de bevolking, als met het garanderen dat de daders van deze schendingen op een rechtvaardige manier berecht worden », vertelt Solène Rougeaux, het hoofd van de missie van AdZG in Tunis. « Het doel is de verschillende segmenten van de maatschappij met elkaar te verzoenen »
Een belangrijke factor in dit proces is het beschikken over betrouwbare gegevens over in het verleden gepleegde schendingen van de mensenrechten. Hoewel deze Tunesische organisaties in het verleden, onder het regime van president Ben Ali, zeer actief schendingen van de mensenrechten hebben aangeklaagd en slachtoffers ervan hebben bijgestaan, hebben ze hun dossiers niet systematisch kunnen archiveren. De politieke tegenstanders en militanten van de mensenrechten gingen gebukt onder onderdrukking van het regime en het werk van de NGO’s gebeurde in een repressief en vaak gevaarlijk klimaat. Het aantal dossiers varieert naargelang de organisatie van honderden tot duizenden.
Dankzij de financiering van het Zwitserse ministerie van Buitenlandse Zaken is het project van AdZG in maart van dit jaar gestart met een opleiding inzake de basisprincipes van de organisatie en het beheer van archieven in samenwerking met de NGO Swisspeace. De volgende stap in het project zal erin bestaan gegevens te sorteren en klasseren en de gegevens te verwerken. Deze fase start in april en zal twee maanden duren.
« We helpen de organisaties niet alleen hun archieven te organiseren maar ook de relevante gegevens in een databank te verwerken », vult Solène Rougeaux aan. Deze databank zal vooral gegevens bevatten inzake de schendingen die de slachtoffers hebben ondergaan, gepleegd door zowel de overheid als privépersonen. We beogen een algemeen overzicht van de misbruiken die plaatsvonden onder de dictatuur, maar ook van de verwachtingen van de slachtoffers inzake schadevergoeding, ondersteuning en gerechtigheid . « De lokale organisaties gaan zo de opgelopen achterstand van hun werk tijdens het vroegere bewind inhalen en doeltreffender zijn tijdens hun pleidooi voor de mechanismen van de overgangsjustitie in Tunesië », besluit het hoofd van de AdZG-missie.
