Tunesië: Van noodtoestand naar een populistische en autoritaire koers

TunesiëEconomische, sociale en culturele rechtenJustice ExPEERienceVeiligheid en vrijheid

ExPEERience Talk “Autoritaire drift in Tunesië: diagnose en macht in kaart brengen” (Webinar)

???? Donderdag 30 maart: 12.00 uur (Tunesië) / 13.00 uur (Brussel) / 14.00 uur (Kampala)
???? Taal: Frans; gepresenteerd door Lamine Benghazi (programmacoördinator van AdZG in Tunesië) en Mahdi Elleuch (coördinator van de onderzoeksafdeling van Legal Agenda in Tunis).

Van noodtoestand naar een populistische en autoritaire koers

Terwijl Tunesië na de Arabische lente van 2011 de democratische uitzondering in de regio was, stortte de staatsgreep van president Saied op 25 juli 2021, dedatum waarop de noodtoestand werd afgekondigd (schorsing van het parlement, ontslag van de regeringsleider en overname van de uitvoerende en wetgevende macht door de president), de rechtsstaat in een crisis die nu meer dan ooit een einde dreigt te maken aan de democratische transitie in Tunesië.

Deze autoritaire koersverandering, het einde van de scheiding der machten, bekrachtigd door de nieuwe grondwet die een jaar later door minder dan een derde van de kiezers werd goedgekeurd, gaat gepaard met steeds meer en grotere aanvallen op de rechtsstaat en op de rechten en vrijheden. Rechters worden willekeurig ontslagen, de pers en de media worden steeds meer gehinderd, tegenstanders, advocaten, vakbondsmensen en journalisten worden vervolgd en gearresteerd. De burgerlijke ruimte wordt met de dag kleiner en verenigingen lijken de volgende in het vizier te zijn. Zelfs de onafhankelijke instellingen die als gevolg van de grondwet van 2014 werden opgericht, zoals de Hoge Raad voor de Magistratuur (CSM), het Grondwettelijke controleorgaan voor wetsontwerpen (IPCCPL) en de Commissie voor corruptiebestrijding (INLUCC) werden nauwgezet ontmanteld. De ISIE, het orgaan dat belast is met de verkiezingen en nu gebonden is aan de regering, heeft in december en januari parlementsverkiezingen georganiseerd die door de overgrote meerderheid van de Tunesiërs (89%) werden geboycot. Ten slotte heeft de toename van de vreemdelingenhaat, gevoed door de samenzweerderige en racistische opmerkingen van de president in februari 2023, geleid tot een ongekende golf van geweld tegen personen met Afrikaanse roots, voornamelijk migranten uit Subsaharaans Afrika.

De situatie is momenteel des te somberder omdat de economische en sociale crisis blijft toenemen, wat leidt tot de verarming en het vertrek, met gevaar voor eigen leven, van veel Tunesiërs en migranten vanaf de kust. Bovendien heeft het land moeite om een akkoord te bereiken met het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en het vooruitzicht van wanbetalingen komt gevaarlijk dichtbij.

“500 dagen na artikel 80”: het monitoringrapport van de Alliance Sécurité et Libertés

Sinds 25 juli 2021 volgen ASF en de leden van de Alliance Sécurité et Libertés nauwgezet wat de gevolgen zijn van de beslissingen van president Kais Saied voor de rechtsstaat en de vrijheden in Tunesië. Op basis van een kwalitatieve en kwantitatieve analyse werden reeds vier periodieke rapporten gepubliceerd, nl. 50, 100, 200 en 365 dagen na 25 juli 2021. Het volgende rapport, dat betrekking zal hebben op de ontwikkelingen sinds de stemming over de nieuwe grondwet die eenzijdig door president Saied werd opgesteld, zal de ernstige verslechtering van de situatie in het land in de afgelopen maanden analyseren.

De analyse van het politieke en institutionele strijdtoneel (I) zalgericht zijn op de nieuwe verdeling van de bevoegdheden die voortvloeit uit de grondwet van 2022, de massale onthouding bij de verkiezingen van vorig jaar na verkiezingsprocessen die alle normen van vrije verkiezingen met de voeten traden en de opkomst van nieuwe instellingen die twijfelachtig zijn wat betreft legitimiteit en onafhankelijkheid, alsook de situatie van de rechterlijke macht en de sociaal-economische crisis die het land doormaakt.

Rechten en vrijheden (II) zalhet gebruik van justitie tegen tegenstanders van het regime, de onderdrukking van de pers en de media en van het vakbondswerk, alsmede de migratiesituatie in Tunesië en het massale geweld tegen personen met Afrikaanse roots in het land aan de kaak stellen.

Ten slotte zullen in de positionering (III) de nieuwe samenstellingen van het Tunesische politieke toneel en hun standpunten ten opzichte van het “stappenplan” van de president worden geanalyseerd. Ook de buitenlandse reacties op de excessen van het regime en het diplomatieke beleid van Tunesië, met name de toenaderingspogingen tot de Arabische landen en Italië, zullen worden geanalyseerd.

Hoe is het zover kunnen komen? Hoe staat het met het verzet tegen deze wantoestanden? Wat zijn de vooruitzichten voor de toekomst?

Om deze vragen te beantwoorden en de autoritaire koers in Tunesië te analyseren, ontvangen we op donderdag 30 maart Lamine Benghazi (programmacoördinator van ASF in Tunesië) en Mahdi Elleuch (coördinator van de onderzoeksafdeling van Legal Agenda in Tunis) voor onze 8ste ExPEERience Talk. Onder de titel “Autoritaire excessen in Tunesië: diagnose en overzicht“, zal deze lezing de vorm aannemen van een dialoog tussen onze twee gasten, gevolgd door een uitwisselingsmoment met de deelnemers, over de huidige situatie in Tunesië, de uitdagingen en de gevolgen ervan, gebaseerd op de analyse uitgevoerd in het kader van het rapport “500 dagen na artikel 80” dat binnenkort zal worden gepubliceerd.

ExPEERience Talk

Hoe is het zover gekomen? Hoe staat het met het verzet tegen deze misstanden? Wat zijn de vooruitzichten voor de toekomst?

Om deze vragen te beantwoorden en de autoritaire wending in Tunesië te analyseren, verwelkomen we op donderdag 30 maart Lamine Benghazi (programmacoördinator van AdZG in Tunesië) en Mahdi Elleuch (coördinator van de onderzoeksafdeling van Legal Agenda in Tunis) voor onze 8e ExPEERience Talk. Onder de titel “Authoritaire drift in Tunesië: diagnose en machtsoverzicht”, zal deze lezing de vorm aannemen van een dialoog tussen onze twee gasten, gevolgd door een uitwisseling met de deelnemers, over de huidige situatie in Tunesië, de inzet en de gevolgen ervan, gebaseerd op de analyse uitgevoerd in het kader van het rapport “500 dagen na artikel 80” dat binnenkort zal worden gepubliceerd.

U kunt zich nu inschrijven via de volgende link.