Kinshasa, DR Congo – 27 februari 2015 – Naar aanleiding van het vonnis van de militaire rechtbank van het garnizoen van Bukavu, is Advocaten Zonder Grenzen (ASF) tevreden met de beslissing om Kizima Lenine Sabin, oorlogsleider binnen de Forces Démocratiques pour la Libération du Rwanda (FDLR), levenslang te geven voor misdaden tegen de menselijkheid. Deze beslissing toont aan dat het Congolese gerecht bereid is om te strijden tegen de straffeloosheid van oorlogsmisdaden en ernstige schendingen van de mensenrechten door gewapende groepen op zijn grondgebied. De ngo merkt tevreden op dat er een financiële vergoeding werd toegekend aan de meeste van de 487 slachtoffers die ze ondersteund heeft tijdens het proces.
De Rwandese oorlogsleider Kizima Lenine Sabin, die de titel van Majoor in de FDLR droeg, werd schuldig bevonden voor de geweldplegingen tussen eind 2009 en begin 2012 tegen de bevolking van het grondgebied Shabunda in de provincie Zuid-Kivu. De rechtbank weerhield zes punten van aanklacht: doodslag, verkrachting, foltering, plundering, brandstichting en afpersing.
Bij het onderzoek voor het proces hebben de slachtoffers verteld hoe ze werden meegenomen en behandeld als slaven. Vrouwen en minderjarige meisjes werden verkracht, sommigen ondergingen ernstige aanvallen op hun fysieke integriteit met langdurige trauma’s. “We werden als beesten behandeld, alsof we geen enkel recht hadden (…) Kizima Lenine gedroeg zich als baas van alles (…)”, verklaarde een van de slachtoffers tijdens het proces.
ASF is tevreden met de beslissing van de rechtbank van Bukavu om de rechtszitting buiten het gerechtsgebouw in Shabunda te houden. “Zo kon de rechtbank zich ter plaatse een beter beeld vormen van de feiten. Daarnaast konden de slachtoffers actief deelnemen aan het proces”, zegt Innocent Cokola, Projectassistent voor Zuid-Kivu. In totaal hebben 487 personen zich burgerlijke partij gesteld via de bemiddeling van twee advocaten die lid zijn van de ASF-pool en 83 personen hebben de zitting bijgewoond.
K. Lenine werd veroordeeld tot het betalen van een schadevergoeding onder de vorm van een financiële vergoeding aan 454 van de 487 personen. Het gaat om 10.000 dollar voor de slachtoffers van doodslag, 5.000 dollar voor de slachtoffers van verkrachting en 3.000 voor de slachtoffers die gefolterd werden en andere onmenselijke mishandelingen ondergingen. Deze erkenning van het recht op schadeloosstelling van de slachtoffers is essentieel om de vrede in de regio te herstellen. Bovendien wordt zo ook de toekomst van de getroffen bevolkingsgroepen verzekerd.
“Verschillende slachtoffers zijn alles kwijt en anderen zijn invalide geworden. Maar zullen de schadeloosstellingen ook echt worden toegekend aan de slachtoffers, aangezien de daders van de misdaden waarschijnlijk onvermogend zijn? De regering zou met de steun van haar partners een alternatief moeten overwegen, zoals de effectieve invoering van een specifiek schadeloosstellingsfonds. Zo zou gerechtigheid pas echt een betekenis krijgen”, zegt Dominique Kamuandu, coördinator Internationale Justitie van ASF in de DR Congo.
Josselin Léon, hoofd van de missie van ASF in de DR Congo, treedt bij: “Er is geen vrede zonder waarheid, noch zonder gerechtigheid. We moeten blijven strijden tegen de verschillende misdaden en schendingen van de mensenrechten door gewapende groepen.”
Naar aanleiding van het vonnis van de rechtbank van Bukavu op 29 december heeft Kizima Lenine Sabin al beslist om in beroep te gaan tegen de uitspraak.
