Bujumbura, 19 mei 2015 – Terwijl de situatie in Burundi gespannen blijft, zetten de Burundese advocaten een brede rechtsbijstandsactie op. Doel: de rechten verdedigen van de honderden personen die tijdens de gebeurtenissen van de voorbije weken opgepakt werden en vermijden dat politieke motieven de rechtsgang ondermijnen. Meester Salvator Kiyuku is stafhouder van de balie bij het Hof van beroep in Bujumbura. Hij geeft toelichting bij de actie, die werd ondernomen op initiatief van de balie en steun krijgt van ASF.
Vraag: Wat was de aanleiding tot de mobilisatie van de Burundese advocaten?
Me S. Kiyuku: In Burundi zijn er sterke spanningen ontstaan toen de president bekendmaakte dat hij kandidaat was voor een derde ambtstermijn. In Bujumbura en sommige delen van het binnenland hebben talrijke protestmanifestaties plaats en er werd een poging tot een militaire staatsgreep ondernomen. Al gauw zagen we dat de politie lukraak en op grote schaal mensen oppakte in de straten en wijken van Bujumbura. De overheid beticht ze van “deelname aan een revolutionaire beweging” om de massale arrestaties te rechtvaardigen. Maar die motivering houdt juridisch geen steek. Als “rechtsbeoefenaars” konden wij niet afzijdig blijven.
V.: Hoeveel personen werden bij de razzia’s opgepakt?
S.K.: Volgens sommige bronnen werden zes- tot zevenhonderd personen gearresteerd, voornamelijk in Bujumbura. Daarbij wordt geen onderscheid gemaakt tussen mannen, vrouwen en minderjarigen. Sommige aanhoudingen liepen slecht af. Naar schatting een op de drie personen werd geslagen, beroofd en zelfs gefolterd. Het is duidelijk dat de politie op zijn minst partijdig, slecht opgeleid en bijzonder nerveus is. Daarnaast werden er ook nog mensen opgepakt en in detentie geplaatst na de poging tot staatsgreep. Maar op dit moment hebben we geen zicht op het precieze aantal.
V.: Waaruit precies bestaat de rechtsbijstandsactie van de advocaten?
S.K.: Al in een zeer vroeg stadium (5 mei 2015 – n.v.d.r.) kwam meer dan de helft van de 450 advocaten van de balie van Bujumbura in het verweer. In een week tijd ontmoetten ze 350 willekeurig gearresteerde personen en gaven hun advies. Dankzij die rechtsbijstand werd 70% van hen vrijgelaten. Ofschoon de parketmagistraten niet echt onafhankelijk genoemd kunnen worden, verliep de samenwerking met de advocaten vrij goed. We kregen ook toegang tot de politiekantoren en de gevangenissen. Wel ontzegt men ons nog altijd de toegang tot de kantoren van de Burundese inlichtingendienst, de zogenaamde “documentation”.
V.: Gaat u door met het verlenen van rechtsbijstand aan de arrestanten?
S.K.: Absoluut. Naast de personen die gevangen genomen werden na de putsch, zitten er nog altijd honderden mensen vast in onder meer de gevangenissen Mpimba en Muramvya. We gaan door met onze actie ten voordele van de manifestanten die nog altijd in voorlopige hechtenis zitten buiten de hoofdstad. We werken daarbij samen met ASF; zij geven ons logistieke en methodologische steun. Hoe uitzonderlijk de gebeurtenissen in ons land ook mogen zijn, de rechten van de mens – ook die van de verdediging – moeten nageleefd worden.
