Bujumbura/Brussel, 12 februari 2015 – Advocaten Zonder Grenzen (ASF) stelt zich vragen over de wettelijkheid van de gerechtelijke procedures tegen de journalist Bob Rugurika en over het feit dat het Tribunal de Grande Instance in Bujumbura op 4 februari 2015 besliste om hem in hechtenis te houden. ASF roept de Burundese overheid op om ervoor te zorgen dat in dit dossier het recht en de fundamentele rechten van de heer Rugurika, directeur van Radio Publique Africaine (RPA), absoluut worden nageleefd.
Bob Rugurika werd op 20 januari aangehouden en in hechtenis genomen. De overheid verdenkt hem ervan betrokken te zijn bij de moord op drie Italiaanse zusters op 7 en 8 september 2014 in Kamenge, een wijk in Bujumbura. Op het ogenblik van zijn arrestatie zond RPA al verschillende dagen de resultaten van zijn onderzoek over dit dossier uit. Het ging onder meer om de namen van de vermoedelijke daders en hooggeplaatsten van de inlichtingendiensten en de Burundese politie.
Momenteel wordt Bob Rugurika beschuldigd van medeplichtigheid aan moord, het niet-nakomen van de maatschappelijke solidariteit, het verbergen van een misdadiger en de schending van het onderzoeksgeheim. Het feit dat hij toeliet dat de informatie over het dossier publiek verspreid werd en deze informatie niet had overgemaakt aan de diensten belast met het onderzoek van het dossier, bracht de Burundese autoriteiten ertoe de journalist voor het gerecht te dagen.
Gezien de feiten die hem verweten worden, is ASF van mening dat er geen enkel objectief element op wijst dat deze daad die werd uitgevoerd in normale werkomstandigheden van een journalist verband houdt met de overtredingen in kwestie. “Gewoon informatie over een misdaad publiceren of in contact komen met individuen die toegeven dat ze deze misdaad hebben gepleegd, toont helemaal niet aan dat hij medeplichtig is of het werk van de onderzoekers ondermijnt”, zegt Céline Lemmel, hoofd van de missie van ASF in Burundi. “De Burundese wet voorziet overigens in zeer strikte voorwaarden om deze overtredingen vast te stellen en in dit dossier zijn deze voorwaarden niet vervuld”, voegt ze eraan toe.
In de huidige situatie is de aanhouding van Bob Rugurika een onrechtmatige preventieve maatregel. Wanneer iemand in hechtenis wordt genomen, is dat wegens uitzonderlijke risico’s die vastgelegd zijn in de wet. En dat was hier niet het geval. In zijn beslissing van 4 februari is het Tribunal de Grande Instance van Bujumbura er bovendien niet in geslaagd om het uitzonderlijke risico dat de vrijlating van Bob Rugurika inhield voor het vervolg van het dossier vast te leggen.
Deze reactie van de rechter op het werk van de journalisten van RPA zou zich al heel snel kunnen vertalen in zeer ernstige rechtsmisbruiken. “Het is uiteraard belangrijk het werk van de mensenrechtenverdedigers te reglementeren, alsook dat van werknemers van ngo’s, advocaten of journalisten. Maar het mag niet ten koste gaan van de vrijheid om hun beroepen uit te oefenen”, besluit het hoofd van de missie van ASF in Burundi.
ASF vraagt de rechter in beroep de wet beter te lezen opdat de vrijheid wel degelijk de regel blijft en aanhouding altijd en overal een uitzondering is.
