Kampala, 25 juli 2018 – Afgelopen juni publiceerde Advocaten Zonder Grenzen de trainingsmodule “Bemiddeling in de gemeenschap” samen met drie gelijkgestemde organisaties: Justice Centres Uganda, het Legal Aid Service Providers Network, en USAID-SAFE. Dit markeerde het einde van een schrijfproces waarbij vele lessen geleerd werden, en het begin van een engagement op lange termijn om een grote lacune in de rechtstoegang in Oeganda op te vullen: het ontbreken van een verbinding tussen de alledaagse vormen van justitie die door burgers gebezigd worden en de rechtsbedeling door formele instellingen.
In Oeganda worden weinig geschillen voor de rechter gebracht. De formele rechtbanken hebben een enorme achterstand en zijn fysiek, financieel, technisch en psychologisch ontoegankelijk voor de armen. Geschillenoplossing in de gemeenschap (buiten het formele rechtssysteem om) is dan weer stevig verankerd in de Oegandese cultuur.
Echter, terwijl de grote meerderheid van de Oegandezen een beroep doet op lokale bemiddelingsmechanismes om juridische geschillen op te lossen, heeft een dialoog met relevante stakeholders belangrijke gebreken van het functioneren van deze mechanismes aan het licht gebracht. ASF en haar partners hebben de Module ontworpen om enkele van deze gebreken te verhelpen, en meer in het bijzonder om:
de definitie en het begrip van bemiddeling als een manier van geschillenoplossing in Oeganda te harmoniseren;
te verzekeren dat bemiddelingsprocessen en -uitkomsten voldoen aan internationaal geaccepteerde standaarden en gender- of enige andere vorm van discriminatie niet in de hand werken, wat veel voorkomt binnen traditionele samenlevingsstructuren;
te focussen op de definitieve overeenkomsten waarvan de bepalingen niet enkel de kans op uitvoering van de beslissingen vergroten, maar ook bepaalde garanties inzake vorm en inhoud voorzien die de rechtbanken en andere autoriteiten zouden kunnen aanmoedigen om ze te bekrachtigen.
De ontwikkelingsfase, die zes maanden duurde, was een leerzaam en gezamenlijk proces. Nationale en internationale experten en lokale actoren uit drie regio’s in Oeganda leverden de basis voor het opstellen van de inhoud. Een groep van zes trainers werd gecreëerd die betrokken werd bij het schrijfproces. De trainers werden getraind in methodes voor volwassenonderwijs en voerden oefeningen in het veld uit, waarna ze gecertificeerd werden om bemiddelaars op lokaal niveau te trainen. Een volgende stap is onder meer het opzetten van een netwerk van gecertificeerde bemiddelaars in heel Oeganda, om zo voortdurend hoge standaarden te verzekeren voor de mensen die van hun diensten gebruikmaken.
Lokale bemiddelaars trainen en de bemiddelingspraktijk meer in overeenstemming brengen met standaarden van eerlijke, onpartijdige en inclusieve justitie, is een aanpak die van onderuit de huidige institutionele lacunes in de rechtstoegang wil opvullen. Deze inspanningen moeten aangevuld worden met de formalisering van de verbindingen tussen justitie in de gemeenschappen en justitie in de rechtbanken. Een meer formele registratie en erkenning van de uitkomsten van lokale bemiddeling door de Justice Law and Order Sector is nodig. Dit zou niet alleen landroof en andere pogingen tot uitbuiting van de meest kwetsbaren ontmoedigen, maar zou ook enorm bijdragen aan het reduceren van de huidige achterstand bij de rechtbanken in Oeganda en zou “forumshopping” tussen de bestaande opties voorkomen.
De relevantie van de Module werd meermaals bevestigd door justitieactoren op alle niveaus, in een context waar conflicten over landzaken tussen leden van eenzelfde gemeenschap wijdverspreid zijn. Lopende ontwikkelingsprojecten die de verwerving van land vereisen, zoals de projecten rond olieontwikkeling in de Albertine Graben-streek, en overheidsinspanningen om alle percelen in heel Oeganda te registeren, zullen deze conflicten waarschijnlijk nog verergeren. Deze vaak complexe situaties, die gevoed worden door machtsongelijkheid en lacunes in het justitiesysteem, vragen om een breed scala aan oplossingen. Nauwe samenwerking tussen een brede waaier aan actoren die onder meer betrokken zijn bij de rechtsbedeling is nodig om een justitiesysteem te bouwen dat toegankelijk, efficiënt en flexibel genoeg is om het hoofd te bieden aan het brede spectrum aan conflicten in de diverse Oegandese regio’s.
>> Download de trainingsmodule (PDF in het Engels)
Wij gebruiken cookies om de beste ervaring op onze website te garanderen. Als u deze site blijft gebruiken, gaan wij ervan uit dat u er tevreden mee bent.Ok
