Portret van partners 2/4 : Ghislain Lukambo

<<< Lees de portret van Marceline (1/4) Advocaten Zonder Grenzen, dat sinds 2002 aanwezig is in de Democratische Republiek Congo, zou geen activiteiten kunnen uitvoeren zonder haar partners. En dat is de reden waarom we hen vandaag het woord geven. Deze mannen en vrouwen hebben het met ons over hun dagelijkse leven, hun realiteit en hun overtuigingen. Met deze portrettenreeks willen wij u dan ook voorstellen aan de mensen die de Diocesane Commissie Justitie & Vrede van Boma, de Congolese Liga tegen Corruptie en de Netwerken van Observatoren belichamen. Zij werken allemaal in de provincie Kongo-Centraal en meer bepaald in de kustregio Muanda in het kader van het project “De belangen van de lokale bevolking een centrale plaats geven in het beheer van natuurlijke hulpbronnen: transparantie, verantwoordingsplicht en rechtsbescherming”. (Lees meer hieronder) Vandaag is het Ghislain Lukambo die het woord neemt om het met ons te hebben over de strijd die hij voert met de Congolese Liga tegen Corruptie (LICOCO). Hij heeft het over wat hem heeft gemotiveerd om zich in te zetten voor de strijd tegen corruptie, een endemisch fenomeen in de sector van natuurlijke hulpbronnen, en over hoe belangrijk het is dat alle leden van de gemeenschappen, zonder onderscheid naar gender, hun stem kunnen laten horen. Ghislain: het veranderen van een Congolees justitiesysteem dat te veel verankerd is in corruptie

• Kan u uw persoonlijk achtergrond schetsen?

Ik ben begonnen als advocaat en was actief aan de balie van Kongo-Centraal. Ik zag in dat ons justitiesysteem verankerd is in bepaalde negatieve praktijken die diegenen benadelen die misschien wel gelijk hebben maar slechts beperkte middelen hebben, ten voordele van diegenen die ongelijk hebben maar wel macht hebben. Deze strijd is voor mij in de eerste plaats persoonlijk. Maar aangezien alléén strijden niet efficiënt is, heb ik besloten om mij bij de Congolese Liga tegen Corruptie (LICOCO) te voegen. Ik ben momenteel Coördinator van de Centra voor Gerechtelijke Bijstand en Burgeracties (CAJAC). Het zijn deze centra waarbinnen mensen hun klachten kunnen komen indienen, zoals Annie jullie zal kunnen uitleggen (zie hieronder).

• Waarom hebt u ervoor gekozen om bij LICOCO te gaan werken?

LICOCO is een ngo die zich als voornaamste doel stelt om een gezondere samenleving te hebben waarin onethisch gedrag uit den boze is en het onderspit delft ten voordele van maatschappelijk welzijn dat iedereen vooruithelpt. Wij zetten ons actief in voor een Rechtstaat die het mogelijk maakt dat iedereen zijn of haar mening uit hoe hij of zij dat wil. Wij vinden dat iedereen die in een geschil gelijk heeft voor de hoven en rechtbanken moet kunnen verschijnen, zodat het recht kan geschieden. Vandaag de dag is dat niet het geval. We zitten met een justitiesysteem dat met twee maten en twee gewichten functioneert, en waarvan de balans overhelt naar de economisch sterkste partij. Terwijl wij van LICOCO net alle gemarginaliseerde gemeenschappen willen helpen.

• U werkt dus samen met ASF op het gebied van het beheer van natuurlijke hulpbronnen. Waarom vindt u dit een belangrijk onderwerp?

Wij willen alle gemarginaliseerde gemeenschappen helpen en in deze sector zijn dat er heel veel. Deze gemeenschappen verdienen een gezonder justitiesysteem! Er zijn veel onethische praktijken in Kongo-Centraal, en ze zijn lastig te bestrijden waardoor je met een slakkengang vooruit moet gaan. Maar zelfs met een slakkengang ga je vooruit. Het probleem waar we tegenop kijken is dat de Congolese bevolking blijft geloven dat deze onethische praktijken een levensstijl zijn, terwijl dat verkeerd is. Goed bestuur en de Rechtstaat zijn de basis voor een samenleving die de gegoede klasse niet onderhoudt en een gemarginaliseerde klasse negeert, die zichzelf verarmt en lijdt. En nochtans, u weet het even goed als ik, is het in de richting van dit soort samenleving dat wij evolueren. Laten we het voorbeeld nemen van de kustplaats Muanda. Dat is een stad aan de Atlantische oceaan die beschikt over veel natuurlijke hulpbronnen, waaronder aardolie. In heel veel gevallen zijn olierijke steden meer ontwikkeld dan andere, omdat de bedrijven die in het gebied actief zijn een positieve invloed hebben op het dagelijks leven van de inwoners. Maar ga eens kijken in Muanda en u zal zien dat de gemeenschappen, hoewel ze aardolie in de grond hebben zitten, bijna niks hebben. Slechts enkele dorpen hebben straatverlichting, terwijl er dagelijks ruwe olie in de gebieden wordt opgepompt. In Muanda, net als elders, moeten we het ook over vrouwen hebben. Vrouwen vormen de basis van vele zaken. Als ze hun rechten niet kennen, zullen we geen echte gezonde samenleving hebben. Want elke maatschappij die uitsluitend op mannen is gebaseerd, is een dode maatschappij. Als we er niet in slagen vrouwen te betrekken bij het beheer van het dagelijks leven, van natuurlijke hulpbronnen en van alle andere zaken, dan hebben we niets goeds gedaan. We moeten dus onze inspanningen verdubbelen en vooruit blijven gaan, zelfs in een slakkengangetje! [lacht] Ik ben er absoluut van overtuigd dat de impact die gegenereerd wordt door de winning van natuurlijke hulpbronnen vandaag de dag slechts voordeel oplevert voor een fractie van de bevolking en niet aan alle burgers. Wij hebben ervoor gekozen om te werken met ASF omdat wij dezelfde strijd voeren: al die gemeenschappen ondersteunen zodat ze hun eigen rechten begrijpen, kennen en uiteindelijk ook doen gelden. Dat zal tijd vergen maar samen kunnen we het.

De algemene doelstelling van het project is om bij te dragen aan een transparant beheer van de natuurlijke hulpbronnen met respect van de mensenrechten. Meer in het bijzonder beoogt het project om de betrokkenheid en deelname van de betrokken burgers te ondersteunen, met als doel (i) de transparantie te verzekeren van de processen voor het beheer van natuurlijke hulpbronnen en de strijd tegen corruptiepraktijken en (ii) de bescherming en de verwezenlijking van hun rechten binnen dit kader. Door het vermogen uit te breiden van de lokale bevolking om actie te ondernemen, zodat zij een volwaardige rol kan spelen in de processen voor het beheer van de natuurlijke hulpbronnen en door deze bevolking te steunen om de bescherming van haar rechten te verzekeren, draagt het project bij tot het ontstaan van essentiële voorwaarden voor een inclusieve, duurzame ontwikkeling die de mensenrechten eerbiedigt.

Foto’s en interview : Camille Burlet