Kinshasa, DR Congo, 8 juni 2015 – De ngo Advocaten Zonder Grenzen (ASF) is tevreden met de opening van het proces over de aanval op het dorp Yalisika in 2011. ASF vreest echter dat niet alle daders die tijdens het onderzoek werden geïdentificeerd, voor het gerecht zullen verschijnen en herinnert eraan dat het belangrijk is dat alle verantwoordelijkheden in het begaan van die misdaden worden aangetoond. Dit proces is ook een signaal: de mensenrechten van de bevolking moeten worden nageleefd in het kader van het bos- en industriebedrijf in de DR Congo.
Op 2 mei 2011 vielen een zestigtal politie- en legereenheden het dorpje Bosanga van Yalisika in de Evenaarsprovincie binnen. Tijdens die operatie werden ernstige mensenrechtenschendingen begaan: verkrachtingen, afranselingen, folteringen en vernieling van goederen. Het was om een vergeldingsoperatie voor de acties van de dorpelingen die goederen in beslag hadden genomen van de Société Industrielle et Forestière du Congo (SIFORCO) om het bedrijf te dwingen in dialoog te gaan.
SIFORCO begon in 1993 met het kappen van hout in de regio en ondertekende in 2005 een lastenboek met de dorpshoofden. Volgens die overeenkomst moest de onderneming in ruil voor haar houtkapactiviteiten sociale infrastructuur oprichten voor de dorpsbewoners. Omdat SIFORCO zijn beloftes niet inloste, voerde de bevolking een protestactie.
De aanval op het dorp gebeurde in opdracht van SIFORCO, dat logistieke steun zou hebben geleverd (wagens, chauffeurs,…) aan de politie en het leger onder het bevel van kolonel Koyo, commandant van de Congolese nationale politie op het grondgebied van Bumba op het ogenblik van de feiten. Kolonel Koyo en vijf andere politiemannen en militairen worden nu vervolgd.
Met dit proces wil justitie een signaal geven aan de gezagsdragers en bedrijven. “Ernstige misdaden en massale mensenrechtenschendingen houden niet altijd verband met een gewapend conflict. De mensenrechten van de bevolking moeten worden nageleefd in het kader van het bos- en industriebedrijf”, herhaalt Josselin Léon, Missiehoofd van ASF in Congo.
Sommige vermoedelijke mededaders en medeplichtigen werden echter niet vervolgd. Zij kunnen het normale verloop van het proces verstoren en de slachtoffers en getuigen in gevaar brengen. “Er was sprake van intimidatie, bedreigingen en manipulatie in de fase voorafgaand aan de gerechtelijke procedure. De veiligheid en het welzijn van de slachtoffers en andere interveniënten moeten de hele procedure lang worden gewaarborgd”, getuigt het Missiehoofd.
ASF wil dat er beschermingsmaatregelen worden genomen om de deelname van de slachtoffers en getuigen aan de procedure te bevorderen en hun veiligheid na het proces te waarborgen.
De ngo roept het Hoge Auditoraat en de militaire rechtbank van de Evenaarsprovincie op om in alle onafhankelijkheid en onpartijdigheid hun rol te vervullen en te waken over de voorwaarden voor een rechtvaardig proces, in het belang van een correcte werking van justitie.
“We zullen het volledige verloop van het proces op de voet volgen tot het verdict valt. Als alle daders ter verantwoording zijn geroepen, zullen we ons verder inzetten om de slachtoffers te laten vergoeden”, bevestigt Josselin Léon.
Het proces ging van start op 5 juni j.l. tijdens een zitting buiten het gerechtsgebouw in de regio van Mbandaka en zal in principe eind juni worden afgesloten.
ASF verzamelde sinds 2012 getuigenissen, identificeerde slachtoffers en overtuigde hen om aan de procedures deel te nemen. 42 slachtoffers stelden zich burgerlijke partij en gaven volmacht aan het door ASF ondersteunde advocatencollectief om hun belangen te verdedigen.
