Bujumbura (Burundi), 7 december 2017 – Na enkele maanden van voorbereidingen vond vorige week in Bujumbura de officiële lancering plaats van het “Menya Utunganirwe”-project (“Ken en eis je rechten”). Advocaten Zonder Grenzen, de Balies van Bujumbura en Gitega en twee middenveldorganisaties, de Vereniging voor de vrede en de mensenrechten en de Vereniging van vrouwelijke juristen in Burundi, scharen zich achter een gemeenschappelijk doel: justitie dichter bij de burger brengen, door de toegang ertoe te vergemakkelijken door middel van lokale mechanismen die tegemoetkomen aan de dagelijkse problemen en verwachtingen van de mensen.
Hoewel het een erkend recht is, heeft de meerderheid van de Burundese burgers maar moeilijk toegang tot justitie. Een van de uitdagingen waar die burgers voor staan is hun gebrek aan kennis van de procedures, met name omwille van de complexiteit van die procedures en omwille van een hoge analfabetismegraad. De burgers worden niet geïnformeerd. “Een lapje grond verkopen om de kosten van een gerechtelijke procedure te betalen, is dat een oplossing?”, vraagt Sistor Havyarimana, programmacoördinator bij ASF. “De burger moet geïnformeerd kunnen worden over de bestaande mogelijkheden en moet een keuze kunnen maken naargelang zijn situatie.” Ook de afstand en de beperkte toegang tot advocaten bemoeilijken de rechtstoegang. “Bepaalde conflicten escaleren: een eenvoudig conflict over een stuk grond kan leiden tot moord, terwijl een eerdere tussenkomst een vreedzame oplossing had kunnen opleveren.”
De heer Arcade Harerimana, Permanent Secretaris bij het Ministerie van Justitie, en mevrouw Christella Kankindi, verantwoordelijke voor de coördinatiegroep “justitievraag” brachten in herinnering dat het recht op rechtstoegang vastgelegd is in het sectorbeleid van het Ministerie. Niettemin benadrukten beiden de obstakels die voor vele kwetsbare burgers blijven bestaan. “Deze kwetsbaarheid kan financieel of persoonsgebonden zijn (omwille van leeftijd, ziekte, onderwijs, godsdienst…), of kan gelinkt zijn aan de aard van het probleem waarmee de burger zit”, preciseerde mevrouw Kankindi.
Om deze redenen zullen ASF en haar partners zich samen vijf jaar lang inzetten voor een project dat gestoeld is op drie pijlers:
- Het versterken van de capaciteit van de burgers om beter aan conflictpreventie te doen, door hen actief te betrekken bij de uitoefening en opeising van hun rechten. Gemeenschapsfacilitators, die dicht bij de burgers staan, zullen begeleid worden om te beantwoorden aan de nood aan informatie en oriëntatie van de bevolking. Ook wil het project de manieren voor geschillenbeslechting diversifiëren.
- Het versterken van onafhankelijke, effectieve en kwaliteitsvolle justitiemechanismen om bij te dragen aan de realisatie van de rechtstaat. Het project wil de competenties van advocaten versterken en hen verschillende thematische opleidingen aanbieden. ASF zal ook het verstrekken van kwaliteitsvolle juridische bijstand door advocaten ondersteunen. Volgens Mr. Salvator Kiyuku, stafhouder van de Balie van Bujumbura, zullen de advocaten ervoor zorgen dat ze de Burundese burgers bijstaan bij het oplossen van hun problemen. De advocaat heeft een maatschappelijke rol te spelen en hij moet de kwetsbare burgers verdedigen, “dat is een morele, deontologische en maatschappelijke plicht”, voegde hij toe.
- De coördinatie van justitieactoren en de uitwisseling van innovatieve praktijken. Alternatieve manieren voor geschillenbeslechting en gerechtelijke mechanismen worden gezien als complementair aan elkaar en de actoren kunnen elkaar versterken door een gemeenschappelijk kader voor hun werk te creëren.
Het “Menya Utunganirwe”-project wordt gefinancierd door de Belgische Ontwikkelingssamenwerking.
>> Download de presentatie van het project (PDF in het Frans)
