Waarheids- en Verzoeningscommissie : een historische gelegenheid voor België om de schade berokkend door haar koloniaal verleden te bespreken

De kwestie van de schade die voortvloeit uit de kolonisatie, die gedurende langetijd naar de achtergrond van het publieke discours is verwezen, is de laatste tijd in Europa in een stroomversnelling geraakt, en in het bijzonder in België.

Een voorstel tot oprichting van een Waarheids- en Verzoeningscommissie wordt momenteel in de Kamer van Volksvertegenwoordigers besproken. België heeft dus een historische kans om de confrontatie aan te gaan met haar koloniale verleden, en zo de onderliggende oorzaak van het hedendaagse onrecht waarmee de Afro-afstammelingen worden geconfronteerd aan te pakken en om nieuwe relaties aan te knopen met de vroeger gekoloniseerde samenlevingen.

Het lopende proces brengt echter het risico van een gedeeltelijke en eenzijdige benadering van de koloniale kwestie met zich mee, evenals de verleiding om de hedendaagse gevolgen ervan te negeren door de koloniale periode als onderdeel van de geschiedenis te classificeren. Dit komt zowel tot uiting in de voorgestelde samenstelling van de Commissie, die niet erg representatief is voor de kwesties die zij zal moeten aanpakken, als in haar mandaat, dat zich lijkt te beperken tot symbolische kwesties.

Er is ook een gebrek aan transparantie in de discussies over de waarheid en het verzoeningsproces, die plaatsvinden zonder overleg met het maatschappelijk middenveld, activisten en academische deskundigen. In het licht van deze opmerkingen publiceert Advocaten Zonder Grenzen een beleidsnota die is geworteld in haar praktische ervaring met overgangsjustitie in de wereld. AdZG nodigt in het bijzonder de leden van de Commissie Externe Betrekkingen van het Belgische Parlement uit om deze gelegenheid aan te grijpen zodat België een stevige basis kan leggen voor zijn betrekkingen met een groot deel van haar bevolking en de samenlevingen van Burundi, Rwanda en de DRC, maar ook om een voorbeeld te stellen op wereldschaal.