Welke rechtspraak in de Centraal-Afrikaanse Republiek?

Bangui, 27/08/2015 – ASF (Advocaten Zonder Grenzen) is onlangs begonnen met ondersteuningsactiviteiten om de rechtstoegang in de Centraal-Afrikaanse Republiek te verbeteren. Door de opeenvolgende politiek-militaire crisissen moeten de gerechtelijke instellingen in het land opnieuw worden opgebouwd. Samen met de aktoren van het gerecht, de balie en het maatschappelijk middenveld heeft ASF acties uitgewerkt om bij te dragen aan een betere rechtstoegang voor de meest kwetsbare personen.

In 2012 en 2013 maakte de Centraal-Afrikaanse Republiek (4,6 miljoen inwoners) een ongeziene humanitaire crisis door. Daarbij lieten duizenden mensen het leven en werden volledige bevolkingsgroepen gedwongen om te vluchten. Sinds zijn onafhankelijkheid in 1960 wordt het land voortdurend geteisterd werd door politiek-militaire crisissen. Het kent momenteel een heel relatief rustige periode.

De gerechtelijke noden zijn zeer groot in de Centraal-Afrikaanse Republiek. De Balie telt er zo’n 120 advocaten. Ze bevinden zich allemaal in de hoofdstad Bangui en werken elke dag in moeilijke omstandigheden. De organisaties van het maatschappelijk middenveld blijven zeer zwak.

“De Centraal-Afrikaanse rechtspraak is zowel zwak, langzaam als duur. Ze werkt op twee snelheden: enerzijds voor de rijken en anderzijds voor de armen”, vertelt de Inspecteur-generaal van Justitie, Arsène Sende.

Slechts 0,15% van de begroting gaat naar justitie, waardoor er dus een enorm gebrek aan middelen is voor deze sector. En dat heeft heel wat gevolgen: algemene straffeloosheid, corruptie… De rechtspraak speelt niet meer haar beschermende rol, kan de rechten van elke burger niet meer waarborgen en wordt door de bevolking gewantrouwd.

Deze analyse werd besproken naar aanleiding van de eerste workshop bij de officiële start van de activiteiten van ASF in de Centraal-Afrikaanse Republiek, die in juli plaatsvond in Bangui. Alle partners, vertegenwoordigers van de gerechtelijke instellingen (Ministeries van Justitie en Planning, Algemene Inspectie van Justitie, Magistratuur, Balie) en internationale donoren waren er aanwezig.

Het Kabinet van de minister van Justitie is tevreden met de komst van ASF nu “het Grondwettelijke Overgangshandvest voorgang voor rechtstoegang voor iedereen mogelijk maakt”. Volgens zijn Directeur kan de Centraal-Afrikaanse rechtspraak “voordeel halen uit de knowhow van ASF inzake recht (of rechtstoegang) in de landen van de regio van de Grote Meren”.

Een uitdaging van formaat want de rechtsstaat moet worden opgebouwd. “De organisatie en de werking van de rechtspraak kan de ontwikkeling van een land bevorderen of afremmen. De Centraal-Afrikanen moeten nu kiezen wat ze willen”, zegt de Inspecteur-generaal van Justitie, dhr. Sende.

“Ons project wordt ontwikkeld rond reële noden en verwachtingen inzake rechtstoegang, in het bijzonder voor de meest kwetsbare personen”, verduidelijkt Boubacar Diabira, Missiehoofd van ASF in Bangui.

Het team van ASF zal rond de volgende activiteiten werken: verspreiding van het recht naar de bevolking en de juridische actoren, ondersteuning aan de organisaties van het maatschappelijk middenveld om de juridische hulpverlening nieuw leven in te blazen en hulp aan de coördinatie van de rechtshulpactoren, ondersteuning aan de mobiele zittingen voor de inschrijving van geboortes en capaciteitsopbouw van de advocaten en organisaties van het maatschappelijk middenveld.

Het project loopt 24 maanden en wordt voornamelijk gefinancierd door de Europese Unie (budget van 352.000 euro).

Coverfoto:   ©ASF