ASF in de Democratische Republiek Congo

Kantoren: Kinshasa (Kinshasa) , Bunia (Ituri), Matadi (Kongo Central), Tshikapa (Kasaï) Oprichtingsdatum: 2002 Team: 23 medewerkers Contact: jtroncoso@asf.be

Algemene context

De Democratische Republiek Congo (DR Congo) is met bijna 80.000.000 inwoners het op een na grootste land van het Afrikaanse continent. Ondanks de, door de internationale gemeenschap, democratisch geachte verkiezingen in 2006 en 2011 heeft de DR Congo moeite om de cyclus van conflicten te doorbreken. In het oosten blijft de onveiligheid voortbestaan door toedoen van verschillende gewapende groepen die er al meer dan tien jaar ernstige en massale mensenrechtenschendingen begaan. Deze conflicten, gevoed door de winning van en illegale handel in natuurlijke hulpbronnen en in de hand gewerkt door endemische corruptie, dompelen de bevolking onder in een voortdurend klimaat van instabiliteit. Dit alles is dan weer de oorzaak van een ernstige humanitaire crisis. De conflicten en het geweld spreiden zich uit over de andere provincies van het land. Zo zijn de Kasaï-provincies al sinds midden 2016 het toneel van gewelddaden op grote schaal.

Sinds eind 2016 treft een nieuwe politieke crisis de DR Congo. President Kabila klampt zich vast aan de macht, hoewel hij aan het eind van zijn tweede en derde mandaat is gekomen. De vreedzame protesten die een democratische machtswisseling eisen, werden regelmatig en gewelddadig neergeslagen door de politie, het leger en de inlichtingendiensten. Deze voeren steeds vaker arrestaties en ontvoeringen uit, wat duidt op een ernstige inperking van de publieke ruimte.

Bovenop dit gespannen klimaat komt ook nog een erg instabiele economische en sociale situatie. De DR Congo werd immers ten volle getroffen door de impact van de internationale economische crisis op de prijzen van primaire grondstoffen, waaronder hulpbronnen uit de mijn- en bosbouw. Deze zijn de voornaamste bronnen voor de groei van het land zijn.

Justitiecontext

Ook al werden reeds vele inspanningen geleverd, toch staat de bevolking inzake rechtstoegang voor enorme obstakels. Tijdens de Staten-Generaal voor Justitie in 2015 werden talrijke uitdagingen geïdentificeerd. Deze zijn zowel van institutionele, structurele, materiële, financiële maar ook sociologische aard. Het nationale beleid voor de hervorming van justitie dat in mei 2017 werd aangenomen wil hier een antwoord op bieden.

Echter, het budget dat tot op vandaag is toegezegd voor justitie is nog steeds veel te beperkt. Dit maakt het justitieaanbod zwak en disfunctioneel. Gezien de immense oppervlakte van het land is er met betrekking tot het geografische bereik een acuut probleem. Bovendien is toegang tot een advocaat niet gegarandeerd. In afwezigheid van een functionerend en gesubsidieerd systeem van rechtsbijstand is de kostprijs van de diensten van een advocaat onbetaalbaar. Daarbij komt dat de meeste advocaten gebaseerd zijn in de grootstedelijke gebieden, waardoor de meerderheid van de Congolezen geen beroep kan doen op hun diensten.

Tot slot heeft de bevolking slechts een beperkte kennis van haar rechten en van de middelen om deze rechten uit te oefenen, vooral in rurale gebieden. Ze is ook in toenemende mate argwanend ten opzichte van de gerechtelijke instellingen, vooral vanwege latent corrupte justitieactoren, een zwakke uitvoering van gerechtelijke beslissingen maar ook vanwege de economische en sociale kost van gerechtelijke procedures. Bijgevolg blijven mensen in grote mate een beroep doen op traditionele autoriteiten om hun conflicten te op te lossen.

Projecten

Nieuws

juli 11, 2024

Wat is er nieuw met Justice ExPEERience?

Een netwerk en platform voor de bevordering van mensenrechten Advocaten Zonder Grenzen lanceerde het netwerk Justice ExPEERience in 2021. Vandaag verenigt het netwerk meer dan 800 leden in een vijftigtal landen die actief zijn op het gebied van de verdediging van mensenrechten, toegang tot de rechtspraak en de strijd voor sociale rechtvaardigheid.

Communities of practice | Justice ExPEERience | België | Centraal-Afrikaanse Republiek (de) | Congo (de Democratische Republiek) | Euro-mediterrane regio | Kenia | Marokko | Oeganda | Oost-Afrika | Tanzania, de Verenigde Republiek | Tunesië

juli 8, 2024

Economische ontwikkeling: niet ten koste maar ten dienste van de mensenrechten

In het huidige mondiale economische landschap zijn bedrijven geen louter commerciële spelers meer, ze geven vorm aan het politieke landschap en het maatschappelijk krachtenveld. Het concept van economische grenzen werd door de opkomst van transnationale of multinationale bedrijven geherdefinieerd: geleidelijk verdwenen ze ten gunste van een geglobaliseerde economie. De macht en invloed van dergelijke bedrijven gaat veel verder dan de productie en distributie van goederen en diensten en kan die van staten zelfs overtreffen. Ze beïnvloeden de politieke agenda’s en kunnen het leven van hele gemeenschappen beïnvloeden. Hun activiteiten kunnen een grote bedreiging vormen voor de fundamentele rechten van individuen en werken ook “corporate capture” en corruptie in de hand. De impact van hun activiteiten op de fundamentele mensenrechten en het milieu is zo groot dat significante vooruitgang op deze vlakken onmogelijk is zonder belangrijke hervormingen met betrekking tot de verantwoordingsplicht van economische spelers door te voeren op nationaal, regionaal en internationaal niveau. «Ondernemingen en mensenrechten» is dan ook een van de thema’s die prioritair zijn bij Advocaten Zonder Grenzen. Via capaciteitsopbouwende activiteiten en belangenbehartiging wil ASF de systemische uitdagingen helpen aanpakken door de rechten van getroffen gemeenschappen te verdedigen en de straffeloosheid van bedrijven die inbreuken plegen te bestrijden. […]

Business & human rights | News | België | Centraal-Afrikaanse Republiek (de) | Congo (de Democratische Republiek) | Kenia | Marokko | Oeganda | Oost-Afrika | Tanzania, de Verenigde Republiek | Tunesië

juli 1, 2024

Het jaarverslag van ASF is beschikbaar!

ASF heeft net haar jaarverslag 2023 gepubliceerd. Daarin bespreekt de organisatie de vele uitdagingen waarmee ze geconfronteerd wordt in een tijd waarin het autoritarisme toeneemt en de principes van de mensenrechten en de rechtsstaat overal ter wereld worden aangevallen. In het licht van deze uitdagingen past AdZG haar aanpak aan om impactvolle en duurzame acties ten voordele van de mensenrechten te blijven voeren. Dit alles (en meer) komt aan bod op de pagina’s van dit rapport. In the face of these challenges, ASF is adapting and adapting its approaches to continue to deploy impactful and sustainable actions in favour of human rights. All this (and more) is covered in the pages of this report.

Steun ASF | België | Boeroendi | Centraal-Afrikaanse Republiek (de) | Congo (de Democratische Republiek) | Euro-mediterrane regio | Kenia | Marokko | Niger (de) | Oeganda | Oost-Afrika | Tanzania, de Verenigde Republiek | Tunesië

Publicaties

juni 27, 2024

Jaarverslag 2023

Burgerlijke Ruimte | Business & human rights | Dekolonisatie | Detentie | Economische, sociale en culturele rechten | Internationale Justitie | Juridische bijstand | Justice ExPEERience | Lokale geschillenbeslechting | Mensenrechtenverdedigers | Migratie | Rechten van slachtoffers | Rechtstoegang en ontwikkeling | Transitionele Justitie | Veiligheid en vrijheid | Vrijheid van meningsuiting | België | Centraal-Afrikaanse Republiek (de) | Congo (de Democratische Republiek) | Euro-mediterrane regio | Kenia | Marokko | Oeganda | Oost-Afrika | Tanzania, de Verenigde Republiek | Tunesië | Jaarverslag

maart 22, 2024

(Frans) Congolees maatschappelijk middenveld verontrust door de opheffing van het moratorium op de doodstraf

Economische, sociale en culturele rechten | Foltering | Veiligheid en vrijheid | Congo (de Democratische Republiek) | Perscommuniqué

februari 20, 2024

(Frans) Impact van de staat van beleg op het strafrecht in Ituri

Internationale Justitie | Rechten van slachtoffers | Transitionele Justitie | Vrijheid van meningsuiting | Congo (de Democratische Republiek) | Studie-Rapport