ASF in de Democratische Republiek Congo

Kantoren: Kinshasa (Kinshasa) , Bunia (Ituri), Matadi (Kongo Central), Tshikapa (Kasaï), Goma (Noord-Kivu) Oprichtingsdatum: 2002 Team: 23 medewerkers Contact: [email protected]

Algemene context

De Democratische Republiek Congo (DR Congo) is met bijna 80.000.000 inwoners het op een na grootste land van het Afrikaanse continent. Ondanks de, door de internationale gemeenschap, democratisch geachte verkiezingen in 2006 en 2011 heeft de DR Congo moeite om de cyclus van conflicten te doorbreken. In het oosten blijft de onveiligheid voortbestaan door toedoen van verschillende gewapende groepen die er al meer dan tien jaar ernstige en massale mensenrechtenschendingen begaan. Deze conflicten, gevoed door de winning van en illegale handel in natuurlijke hulpbronnen en in de hand gewerkt door endemische corruptie, dompelen de bevolking onder in een voortdurend klimaat van instabiliteit. Dit alles is dan weer de oorzaak van een ernstige humanitaire crisis. De conflicten en het geweld spreiden zich uit over de andere provincies van het land. Zo zijn de Kasaï-provincies al sinds midden 2016 het toneel van gewelddaden op grote schaal.

Sinds eind 2016 treft een nieuwe politieke crisis de DR Congo. President Kabila klampt zich vast aan de macht, hoewel hij aan het eind van zijn tweede en derde mandaat is gekomen. De vreedzame protesten die een democratische machtswisseling eisen, werden regelmatig en gewelddadig neergeslagen door de politie, het leger en de inlichtingendiensten. Deze voeren steeds vaker arrestaties en ontvoeringen uit, wat duidt op een ernstige inperking van de publieke ruimte.

Bovenop dit gespannen klimaat komt ook nog een erg instabiele economische en sociale situatie. De DR Congo werd immers ten volle getroffen door de impact van de internationale economische crisis op de prijzen van primaire grondstoffen, waaronder hulpbronnen uit de mijn- en bosbouw. Deze zijn de voornaamste bronnen voor de groei van het land zijn.

Justitiecontext

Ook al werden reeds vele inspanningen geleverd, toch staat de bevolking inzake rechtstoegang voor enorme obstakels. Tijdens de Staten-Generaal voor Justitie in 2015 werden talrijke uitdagingen geïdentificeerd. Deze zijn zowel van institutionele, structurele, materiële, financiële maar ook sociologische aard. Het nationale beleid voor de hervorming van justitie dat in mei 2017 werd aangenomen wil hier een antwoord op bieden.

Echter, het budget dat tot op vandaag is toegezegd voor justitie is nog steeds veel te beperkt. Dit maakt het justitieaanbod zwak en disfunctioneel. Gezien de immense oppervlakte van het land is er met betrekking tot het geografische bereik een acuut probleem. Bovendien is toegang tot een advocaat niet gegarandeerd. In afwezigheid van een functionerend en gesubsidieerd systeem van rechtsbijstand is de kostprijs van de diensten van een advocaat onbetaalbaar. Daarbij komt dat de meeste advocaten gebaseerd zijn in de grootstedelijke gebieden, waardoor de meerderheid van de Congolezen geen beroep kan doen op hun diensten.

Tot slot heeft de bevolking slechts een beperkte kennis van haar rechten en van de middelen om deze rechten uit te oefenen, vooral in rurale gebieden. Ze is ook in toenemende mate argwanend ten opzichte van de gerechtelijke instellingen, vooral vanwege latent corrupte justitieactoren, een zwakke uitvoering van gerechtelijke beslissingen maar ook vanwege de economische en sociale kost van gerechtelijke procedures. Bijgevolg blijven mensen in grote mate een beroep doen op traditionele autoriteiten om hun conflicten te op te lossen.

Projecten

Nieuws

november 25, 2024

Le réseau Justice ExPEERience continue de grandir : bilan et nouveautés

Justice ExPEERience a fêté cet été ses 3 ans d’existence ! À cette occasion, l’équipe de coordination du réseau est fière de vous présenter le rapport annuel de Justice ExPEERience.

Capaciteitsuitbouw | Communities of practice | Dekolonisatie | Justice ExPEERience | Mensenrechtenverdedigers | België | Centraal-Afrikaanse Republiek (de) | Congo (de Democratische Republiek) | Euro-mediterrane regio | Kenia | Marokko | Niger (de) | Oeganda | Oost-Afrika | Tanzania, de Verenigde Republiek | Tunesië

november 13, 2024

Een geïntegreerde benadering van overgangsrechtspraak en ontwapening, demobilisatie en reïntegratie in de Democratische Republiek Congo 

In de jaren 1990 ontstonden het proces van overgangsjustitie (TJ : transitional justice) en dat van ontwapening, demobilisatie en re-integratie (DDR : disarmament, demobilization and reintegration). Sindsdien zijn er in veel post-conflictsituaties gelijktijdig beleidsmaatregelen, projecten en programma’s voor zowel TJ als DDR uitgevoerd. Meestal werden de overgangsjustitie enerzijds en ontwapening, demobilisatie en re-integratie anderzijds echter afzonderlijk ontwikkeld en uitgevoerd. Nochtans wordt algemeen erkend dat ze hetzelfde doel van duurzame vredesopbouw nastreven en dat hun acties elkaar kunnen aanvullen en versterken.

Internationale Justitie | Rechten van slachtoffers | Transitionele Justitie | Uncategorized | Congo (de Democratische Republiek)

oktober 24, 2024

Malaka. De tragedie van 2 september: kroniek en oorzaken van eenvoorspelde tragedie

Op 2 september werden 129 gevangenen gedood in de gevangenis van Malaka, bij tragische gebeurtenissen die alle begrip te boven gaan. Te midden van de chaos die uitbrak werden 268 van de 298 vrouwen die er opgesloten zaten verkracht. De tragedie was te voorzien en is helaas geen alleenstaand geval de Democratische Republiek Congo (DRC). ASF en haar partners waarschuwen al geruime tijd voor de rampzalige situatie van het gevangeniswezen in het land. In deze beleidsnota wijst ASF op het feit dat deze gebeurtenissen plaatsvinden tegen de achtergrond van massale schendingen van de mensenrechten van gedetineerden, misbruik van preventieve hechtenis en aanhoudende overbevolking van de gevangenissen

Detentie | Rechtstoegang en ontwikkeling | Veiligheid en vrijheid | Congo (de Democratische Republiek)

Publicaties

februari 13, 2025

Dringende acties voorgesteld voor de staatshoofden en regeringsleiders van de PSC van de AU die bijeenkomen voor de crisis in de DRC op de 38e top van de AU (Engels)

Rechtstoegang en ontwikkeling | Congo (de Democratische Republiek) | Joint Statement

februari 13, 2025

Dringende acties voorgesteld voor de staatshoofden en regeringsleiders van de PSC van de AU die bijeenkomen voor de crisis in de DRC op de 38e top van de AU (Frans)

Rechtstoegang en ontwikkeling | Congo (de Democratische Republiek) | Joint Statement

februari 5, 2025

Dringende oproep van het maatschappelijk middenveld om het partnerschap tussen de EU en Rwanda te beëindigen na de uitgebreide aanwezigheid van Rwanda in Oost-Congo (Engels en Frans)

Business & human rights | Congo (de Democratische Republiek) | Rwanda | Joint Statement