ASF in de Democratische Republiek Congo
Kantoren: Kinshasa (Kinshasa) , Bunia (Ituri), Matadi (Kongo Central), Tshikapa (Kasaï) Oprichtingsdatum: 2002 Team: 23 medewerkers Contact: jtroncoso@asf.be
Algemene context
De Democratische Republiek Congo (DR Congo) is met bijna 80.000.000 inwoners het op een na grootste land van het Afrikaanse continent. Ondanks de, door de internationale gemeenschap, democratisch geachte verkiezingen in 2006 en 2011 heeft de DR Congo moeite om de cyclus van conflicten te doorbreken. In het oosten blijft de onveiligheid voortbestaan door toedoen van verschillende gewapende groepen die er al meer dan tien jaar ernstige en massale mensenrechtenschendingen begaan. Deze conflicten, gevoed door de winning van en illegale handel in natuurlijke hulpbronnen en in de hand gewerkt door endemische corruptie, dompelen de bevolking onder in een voortdurend klimaat van instabiliteit. Dit alles is dan weer de oorzaak van een ernstige humanitaire crisis. De conflicten en het geweld spreiden zich uit over de andere provincies van het land. Zo zijn de Kasaï-provincies al sinds midden 2016 het toneel van gewelddaden op grote schaal.
Sinds eind 2016 treft een nieuwe politieke crisis de DR Congo. President Kabila klampt zich vast aan de macht, hoewel hij aan het eind van zijn tweede en derde mandaat is gekomen. De vreedzame protesten die een democratische machtswisseling eisen, werden regelmatig en gewelddadig neergeslagen door de politie, het leger en de inlichtingendiensten. Deze voeren steeds vaker arrestaties en ontvoeringen uit, wat duidt op een ernstige inperking van de publieke ruimte.
Bovenop dit gespannen klimaat komt ook nog een erg instabiele economische en sociale situatie. De DR Congo werd immers ten volle getroffen door de impact van de internationale economische crisis op de prijzen van primaire grondstoffen, waaronder hulpbronnen uit de mijn- en bosbouw. Deze zijn de voornaamste bronnen voor de groei van het land zijn.
Justitiecontext
Ook al werden reeds vele inspanningen geleverd, toch staat de bevolking inzake rechtstoegang voor enorme obstakels. Tijdens de Staten-Generaal voor Justitie in 2015 werden talrijke uitdagingen geïdentificeerd. Deze zijn zowel van institutionele, structurele, materiële, financiële maar ook sociologische aard. Het nationale beleid voor de hervorming van justitie dat in mei 2017 werd aangenomen wil hier een antwoord op bieden.
Echter, het budget dat tot op vandaag is toegezegd voor justitie is nog steeds veel te beperkt. Dit maakt het justitieaanbod zwak en disfunctioneel. Gezien de immense oppervlakte van het land is er met betrekking tot het geografische bereik een acuut probleem. Bovendien is toegang tot een advocaat niet gegarandeerd. In afwezigheid van een functionerend en gesubsidieerd systeem van rechtsbijstand is de kostprijs van de diensten van een advocaat onbetaalbaar. Daarbij komt dat de meeste advocaten gebaseerd zijn in de grootstedelijke gebieden, waardoor de meerderheid van de Congolezen geen beroep kan doen op hun diensten.
Tot slot heeft de bevolking slechts een beperkte kennis van haar rechten en van de middelen om deze rechten uit te oefenen, vooral in rurale gebieden. Ze is ook in toenemende mate argwanend ten opzichte van de gerechtelijke instellingen, vooral vanwege latent corrupte justitieactoren, een zwakke uitvoering van gerechtelijke beslissingen maar ook vanwege de economische en sociale kost van gerechtelijke procedures. Bijgevolg blijven mensen in grote mate een beroep doen op traditionele autoriteiten om hun conflicten te op te lossen.
Projecten
Support Programme for the Reform of the Justice System (phase 2)
Funding: European Union Duration: 3 years (February 2022 > January 2025)
Promote the full and effective realisation of people's rights in the Democratic Republic of Congo
Funding: Belgian development cooperation Duration: 5 years (January 2022 > December 2026)
Protéger les droits et libertés des porte-voix des populations congolaises
Financement : L'ambassade du Royaume des Pays-BasDurée : 3 ans (juillet 2021 > juillet 2024)
Publicaties
december 6, 2023
Ezekere case - Military Court upholds convictions and grants full exemption from legal costs to victims, a first in Ituri
oktober 26, 2023
(Engels) Toegang tot rechtsmiddelen voor mensenrechtenschendingen in Oost-Afrika:Lessen uit het perspectief van maatschappelijke organisaties tijdens de Oost-Afrikaanse conferentie over bedrijfsleven en mensenrechten
Nieuws
oktober 16, 2023
Justice ExPEERience, het mensenrechten netwerk gelanceerd door AdZG, viert haar tweede verjaardag
Twee jaar geleden lanceerde Advocaten Zonder Grenzen het netwerk Justice ExPEERience om mensenrechten beter te promoten. Tegelijkertijd werd er een onlineplatform opgestart met dezelfde naam ter ondersteuning van het netwerk. Deze verjaardag is voor ons de gelegenheid om terug te blikken op het ontstaan en het mandaat van het netwerk Justice ExPEERience en het bijhorende platform. We hebben zonet een verslag gepubliceerd over de eerste twee jaar van het netwerk, waarin de ontwikkelingen sinds de oprichting, de belangrijkste projecten en de vooruitzichten worden beschreven.
september 22, 2023
ExPEERience Talk #11 - De Campagne voor de dekriminalistie van armoede en activisme : een wereldwijde noodsituatie, een internationale campagne
Deze 11e ExPEERience Talk is gewijd aan de Campagne voor de dekriminalistie van armoede en activisme (‘Campaign for the Decriminalisation of Poverty, Status and Activism’). Verschillende leden van de Campagne zullen de historiek, werking en eerste successen van de Campagne toelichten, evenals de uitdagingen en mogelijkheden bespreken die het netwerken van een brede waaier aan actoren met zich meebrengt om zulks een wereldwijd en systemisch probleem aan te pakken.
september 20, 2023
Strijden tegen de overbevolking in gevangenissen en illegale detentie in de Democratische Republiek Congo
In dit artikel, gepubliceerd in het laatste jaarverslag van AdZG, blikken we terug op de detentiesituatie in de Democratische Republiek Congo (endemische overbevolking in de gevangenissen, endemische schendingen van de fundamentele rechten van gedetineerden, enz.) en de acties die AdZG en haar partners hebben ondernomen om mensen in detentie bij te staan en te werken aan structurele en duurzame veranderingen in het gevangenissysteem van het land.