Op de 10de ExPEERience Talk zullen Nadia Ben Halim (consultant) en Zeineb Mrouki (programmacoördinator AdZG Tunesië) een studie presenteren over de verantwoordelijkheid van bedrijven met betrekking tot de mensenrechten in de textielsector in het gouvernement Monastir in Tunesië.
De textielindustrie is momenteel goed voor 3.000 miljard dollar en is één van de belangrijkste economische sectoren ter wereld. In Tunesië is de kledingproductie goed voor een kwart van de industriële productie van het land in termen van bruto binnenlands product, waardoor het een centrale sector van de Tunesische economie is. Mensenrechtenorganisaties en officiële rapporten wijzen echter al jaren op systematische schendingen van de rechten van de werknemers (onwaardige arbeidsomstandigheden, informeel en illegaal werk, enz.). Onder de bedrijven die zich schuldig maken aan flagrante schendingen van de rechten van werknemers zijn veel onderaannemers van multinationals. Deze komen systematisch hun verplichtingen niet na en passen de zorgplicht niet toe in de hele toeleveringsketen, zoals de internationale normen voorschrijven.
De studie, die is uitgevoerd op basis van documentair onderzoek, veldonderzoek en met name overleg met vrouwelijke werknemers in de textielsector in het gouvernement Monastir, brengt systematische schendingen van de rechten van werknemers aan het licht, waaronder het ontbreken van sociale zekerheid, oneerlijke ontslagen, het niet verantwoorden van overuren en discriminatie die specifiek tegen vrouwen is gericht. Er worden aanbevelingen gedaan om de straffeloosheid van bedrijven ten aanzien van de door hen begane wetsovertredingen te bestrijden.
Deze studie maakt deel uit van het project PREVENT – Pour une Responsabilité et une Vigilance des Entreprises, uitgevoerd in samenwerking met Avocats Sans Frontières (ASF), Le Forum Tunisien des Droits Économiques et Sociaux (FTDES) en I Watch. Dit project heeft met name geleid tot de oprichting van een mechanisme voor toegang tot informatie en juridische bijstand voor degenen die het meest blootstaan aan schendingen door industriële ondernemingen, met name in de textielsector.
De studie wordt eind juni gepubliceerd op de website van AdZG. U kunt de beleidsnota nu al lezen op de website van AdZG: “Les travailleueur‧euse‧s du textile tunisien en quête de dignité et de justice face à des pratiques abusives et discriminatoires”.
De Alliance pour la Sécurité et les Libertés (ASL), waarvan ASF deel uitmaakt, publiceerde haar vijfde rapport over de rechtsstaat en de vrijheden in Tunesië. In de nasleep van de staatsgreep van president Saïed op 25 juli 2021, startte ASL met de kwantitatieve en kwalitatieve monitoring en analyse van de gebeurtenissen, beslissingen en reacties die volgden op de controversiële stemming over de nieuwe Tunesische grondwet op 25 juli 2022. Ondertussen zijn we aan de vijfde editie toe.
Meer dan anderhalf jaar geleden, op 25 juli 2021, stelde president Saïed artikel 80 van de grondwet in werking en kondigde hij de noodtoestand af. Deze datum markeerde de start van de ontmanteling van de instellingen die voortvloeiden uit de transitie na 2011: parlement bevroren en vervolgens ontbonden, grondwettelijke instanties ontbonden, volledige bevoegdheden per decreet, ratificatie van een Grondwet die eenzijdig door Saïed is opgesteld en in verderfelijke omstandigheden is aangenomen…
Het beeld dat deze nieuwsbrief schetst laat weinig twijfel bestaan over de autocratische bedoelingen van president Saïed en zijn wens om het hoofdstuk van de democratische transitie in Tunesië definitief af te sluiten. Hij legt eenzijdig een politiek project op dat vaag van opzet is maar absoluut verticaal, autoritair en populistisch.
Uit de monitoring- en analysewerkzaamheden van ASL komen verschillende trends en ontwikkelingen naar voren.
Op institutioneel vlak werd de periode gekenmerkt door de stemming over en de bekrachtiging van de nieuwe grondwet, waarbij de uitvergroting van de uitvoerende macht werd bekrachtigd ten nadele van de wetgevende en rechterlijke macht, die aanzienlijk werden verzwakt. De verkiezingen die voorafgingen aan de stemming over de grondwet en de verkiezing van de eerste kamer van het parlement werden gekenmerkt door hun onverenigbaarheid met de verkiezingsnormen en door een historisch lage opkomst. De rechterlijke macht wordt nog steeds aangevallen en ontmanteld tegen de achtergrond van een grote sociaal-economische crisis.
Tegelijkertijd worden de rechten en vrijheden nog steeds verder uitgehold, in een context van instrumentalisering van het justitie- en veiligheidsapparaat en onderdrukking van tegenstanders, pers en vakbonden. Willekeurige administratieve maatregelen ter beperking van de vrijheden en de goedkeuring van vrijheidsbeperkende wetten-decreten zijn gemeengoed geworden. De afgelopen maanden werden ook gekenmerkt door een campagne van racistisch geweld – ondersteund door de haatdragende retoriek van de staat – tegen Sub-Saharaanse bevolkingsgroepen, op een moment dat steeds meer migranten (al dan niet uit Tunesië) met gevaar voor eigen leven Europa over zee proberen te bereiken.
Ten slotte wordt de greep op de oppositie, die moeite heeft een verenigd front te vormen tegen het regime, steeds sterker. Het politieke toneel blijft instabiel en verschuift. Verschillende (burgerlijke en politieke) oppositie-initiatieven bestaan naast elkaar, maar slagen er niet in een oppositiemacht te vormen die de autoritaire plannen van de president kan aanpakken, terwijl sommige van de bondgenoten zich distantiëren.
Op het internationale toneel is Tunesië bezig zich te isoleren. Sinds de golven van arrestaties van publieke figuren in de afgelopen maanden en de inzet van xenofobe retoriek tegen Sub-Saharaanse migranten volgen de veroordelingen zich op en nemen ze toe. Binnen deze context levert de president diplomatieke inspanningen, met name bij Arabische staten, om internationale steun te verkrijgen.
Alliance Sécurité et Libertés
De Alliance pour la Sécurité et les Libertés (ASL) is een alliantie van Tunesische en internationale middenveldorganisaties gevestigd in Tunesië die, in het verlengde van de Revolutie voor Vrijheid en Waardigheid, denkt, handelt en mensen mobiliseert opdat Tunesië de opbouw van een democratische staat realiseert waarbij het overheidsbeleid ten dienste staat van de burgers en vrede, eerbiediging van de mensenrechten en gelijkheid garandeert.
Although detention pending trial should be the exception rather than the rule, the use of pre-trial detention is highly prevalent in Uganda. In March 2022, over half of the prison population was awaiting trial, one of the main contributing factors to a prison occupancy rate of over 300%.
Prolonged pre-trial detention does not just lead to overcrowding, it also makes one more vulnerable to torture, ill-treatment and coercion to make a false confession. For a suspect or accused person, spending a significant amount of time awaiting trial in prison undermines its chance to benefit from a fair trial as well as its presumption of innocence.
There are safeguards in place in Ugandan law, including in the Constitution, to ensure that pre-trial detention is used sparingly and with respect for an accused person’s rights and freedoms. However, these provisions are often violated, whether due to abuse of power by officials, slow investigations, corruption, case backlog, ignorance of the law, and/or lack of adequate legal representation.
In 2021, ASF conducted a baseline study to gather much-needed evidence and data about the situation of pre-trial detainees in Ugandan prisons. The objective of the study was to provide an overview of the socio-economic profile of detainees, patterns of detention and arrest, and experiences of pre-trial detention.
The socio-economic profile of pre-trial detainees: What the baseline study tells us
In Uganda as in other countries around the world, pre-trial detention disproportionately affects the underprivileged. The majority of suspects and inmates surveyed (77%) had either no qualification or had only completed primary school. Only 8% were engaged in formal employment around the time of their arrest, while the rest were dependent on the informal sector or peasantry.
These dynamics have significant implications for the criminal justice system. Individuals from economically and socially disadvantaged backgrounds are more likely to be involved in low-level petty offences as a way to make ends meet, in which case pre-trial detention may both be unnecessary and further reinforce their marginalization.
They are also likely to be less knowledgeable about their rights, encounter more challenges in accessing legal aid, and not have the resources and support networks to recover from a long period in pre-trial detention. Those with additional vulnerabilities, such as refugees, women and children also experience added challenges.
Constitutional and procedural safeguards
The Constitution of Uganda provides that a suspect detained at a police station should be produced before a magistrate within 48 hours. This is to allow for judicial control of the charge and necessity of detention. In the baseline study conducted by ASF, only 7% of suspects found in police custody had been there for less than 48 hours. The majority of suspects (63%) also did not know of their right to apply for police bond, which means that few were able to advocate for themselves.
In Uganga, the Constitution provides that pre-trial detention should not go beyond 60 days for non-capital offences, and 180 days for capital offences. In practice, 59% of inmates surveyed in prisons had spent over 180 days on remand. Several prisoners had been awaiting trial for several years, including a 21 year-old female prisoner who had been on remand for six years of her life. The recent passing of new bail guidelines is likely to worsen the situation.
Access to legal aid: a necessary but insufficient condition for the rights of detainees to be upheld
Of all the inmates surveyed, only 19% had accessed legal services during their time in detention. Free and accessible legal aid services are key in order to ensure that inmates are made aware of their rights and supported in moving their case forward or accessing bail. During the launch of the baseline study report, stakeholders from criminal justice institutions and legal aid service providers called for the National Legal Aid Bill to be passed into law so that access to legal aid is guaranteed to indigent or people in vulnerable situations.
However, more systemic changes are crucial in order to ensure that the use of pre-trial detention is limited to those cases for which it is necessary, and used in accordance with procedural and constitutional safeguards. From the point of arrest, all stakeholders in the criminal justice systems as well as the government of Uganda have a role to play in ensuring that individual rights and freedoms are respected, that the criminal justice system does not unduly criminalise the disadvantaged and that violations are duly identified, investigated and remedied.
Full policy recommendations are available in the baseline study report.
ASF’s work in pre-trial detention in Uganda
Since 2019, ASF and its partner the Legal Aid Service Providers Network (LASPNET) in Uganda, with funding from the Austrian Development Cooperation (ADC), have been working to protect and promote constitutional and procedural rights in the administration of justice in Uganda. As part of this, free legal aid services have been provided in eight district to over 4000 pre-trial detainees. ASF also conducts sensitisation sessions to empower communities to enforce their rights, as well as local and national advocacy efforts for positive reform.
De inschrijving voor de internationale conferentie Lawyering for Change 2022 is geopend!
Het evenement, dat wordt georganiseerd door Advocaten Zonder Grenzen, vindt plaats op 12 en 13 oktober in het Internationaal Auditorium in Brussel
Wij zijn verheugd de internationale conferentie Lawyering for Change officieel te kunnen aankondigen. De conferentie zal plaatsvinden op 12 en 13 oktober 2022 in Brussel.
Lawyering for Change 2022 zal meer dan dertig sprekers uit verschillende landen en met uiteenlopende specialisaties samenbrengen, die hun deskundigheid en vooral hun praktijkervaringen zullen delen om licht te werpen op de uitdagingen waarmee de toegang tot gerechtigheid en de rechtsstaat vandaag worden geconfronteerd.
Bijzondere nadruk zal worden gelegd op het belang, in het licht van de hedendaagse uitdagingen, van het denken in termen van samenwerking, van het ontwikkelen van coalities tussen deze veelheid van actoren, van het creëren van netwerken en gemeenschappen voor het delen van kennis en samenwerking; en een plenaire zitting zal specifiek worden gewijd aan de rol van de digitale wereld in de strijd voor de mensenrechten.
